વેપાર વ્યક્તિત્વ: કિચડમાં ખીલી રહેલું એક ‘અરવિંદ’

Arvind Kejrival

શુદ્ધ સૂચના:
કોઈ પણ પોલિટીકલ પાર્ટીને નહિ, પણ માત્ર એક વ્યક્તિના વ્યક્તિત્વને ધ્યાનમાં રાખી આજે આ પોસ્ટમાં કેટલીક નોખી વાત કરી છે.

“આ કેજરીવાલ…કોણ છે? શું છે? કેવો છે?” ચારેબાજુ તેની પોકાર છે. જાણે કોઈ જબરદસ્ત ગુનો કર્યો હોય, કોઈક ગંભીર કાવતરું કરીને (અત્યારે તો માત્ર) આ માણસ દિલ્હીને જનતાને સતાવવા આવ્યો હોય એ રીતે…સોશિયલ અને મીડિયામાં તેના પર માછલાં ધોવાઈ રહ્યાં છે.

અને કેમ ન ધોવાય? આપણે ભારતીયો છીએ જ એવા સ્વભાવ વાળા. કોઈક કાંઈક નવું કરે, યુનિક કરે કે હટકે કામ કરે ત્યારે માછલાં તો શું, કિચડ ઉછાળવામાં અને ટાંગ ખેંચવામાં પણ ‘હઇશો હઈસો’ કરતા આગળ ધસીયે છીએ. નસીબજોગે (કે કમનસીબે?!?!) આ પણ ‘અરવિંદ’ જ થઇને આવ્યો છે.

પણ માફ કરશો દોસ્તો, દુનિયાની સમક્ષ આપણે આપણી શૂરવીરતા નહિ…બાયલાપણું સાબિત કરી રહ્યા છે.

એક અલગ કેજરી અટક સાથે, નાનકડી બ્રાન્ડબિલ્ડીંગ ટિમ સાથે, અલગ લોગો વાળા ઝાડૂની ઓળખ સાથે, અલગ બ્રાન્ડ- ડ્રીવન સિમ્બોલિક ટોપીની વિચારધારા સાથે આ યુનિક બ્રાન્ડેડ અરવિંદ કેજરીવાલનો સાચે જ એક ગંભીર ગુનો છે કે તે ભારતમાં ‘ક્રિયેટિવિટી’ નામના કિચડમાં ખીલી રહ્યો છે.

જે દેશવાસીઓ દુનિયાભરના મીડિયામાં માર્કેટિંગ અને એડવર્ટાઈઝીંગના ક્ષેત્રે ક્રિયેટિવ સંદેશા આપવામાં મોખરે રહેતા હોય તે જ લોકો તેના દેશવાસીને હલકો પાડવામાં, ખાઈમાં પાડવા કોઈ કસર છોડતા નથી. આ અદેખાઈ નથી તો બીજું શું છે?

દોસ્તો, આ દેશની સાચે જ ખાજો દયા…કેમ કે આપણે આઝાદી માટે નહિ…ગુલામીમાં જ જીવવા જન્મ્યા છે. જે એવા વલણમાંથી બહાર કાઢવાની વાત કે અમલ કરે છે તેને આપણે લાતો-લાઠીઓ ઠોકીએ છીએ. અને હજુયે ના ધરાઈએ તો કાં તો ગોળી મારીએ કે બોમ્બથી ઉડાવી દઈએ છીએ.

હું ‘આપ’ની પાર્ટી માટે નહિ…પણ આ યુનિક પરફોર્મન્સ કરવા માંગતા અરવિંદાની સામે જોઈ વેપારિક વલણો ધરાવી કહી શકું કે…તેને સાવ નફ્ફટ શબ્દો, નકારાત્મક ભાવનાઓ, વંઠેલ વિચારોની નહિ….માત્ર આપણા ભરપૂર બ્લેસિંગ્સ (આશીર્વાદ)ની વધારે જરૂર છે. એક સિનર્જી સર્જાઈ શકે છે. એક નવી ‘રિફ્રેશિંગ હવા’ મળી શકે છે. જેની આપણે સૌને ખૂબ જરૂર છે. કેમ કે આશીર્વાદ કે દોઆં ક્યારેય….એળે જતા નથી. ટોટલ ગેરેન્ટેડ!

મહાવૈચારિક મોરલો:

“ધ્યાન રહે કે જેઓએ આ દુનિયામાં બદલાવ આપ્યો છે, વિકાસ કર્યો છે તે સૌ ‘ગાંડા’ જ રહ્યા છે. ડાહ્યાંઓએ માત્ર દોઢ-ડાહ્યું ડહાપણ બતાવી હસે રાખ્યું છે. પ્રૂફ જોઈએ તો વૈજ્ઞાનિકોનો ઇતિહાસ ચકાસી લેજો.”

જબ જબ યું યું હોતા હૈ, તબ-તબ કહાં-કહાં ક્યા-ક્યા હોતા હૈ?

આપડા બાપડા દેશમાં કોઈ પણ રાજકીય કે સામાજિક ઘટના થાય ત્યારે…હો હા! પો હા બહુ થાય હોં! આપણે ભલેને અંદર મળેલા હોઈએ, પણ બહારના જ નેશનને ‘યુનાઈટેડ’ કરાવવા આજીજીઓ થાય. વખોડીવેડાઓ થાય. સખ્ખત નિંદા થાય. સમિતિઓ રચાય, ‘તારીખ પે તારીખ’ ગોઠવાય, ને આખરે ડોકાં સાથે ફાંસીના માંચડા પણ ગાયબ થઈ જાય.

ખૈર, હમણાં તો ‘હમ સબ મિલકે’ આપણા રાજ્યોની અનેકતા પર થતી એકતા વિષયે જાણીએ. જેમ કે…  

  • મહારાષ્ટ્રમાં: પહેલા ઉગ્ર મોરચો નીકળશે, જેમાં બીજાં રાજ્યો (ખાસ કરીને બિહારને) એ ઘટના માટે જવાબદાર ગણવામાં આવશે, ત્યાર બાદ મીણબત્તીનું સરઘસ અને પછી?…..એક ફિલ્મ-ડાયરેક્ટર એની પર ‘ફિલ્મ ઉતારવાની તૈયારી કરશે.
  • દિલ્હીમાં: પહેલા તોડફોડ થશે, મારામારીઓ થશે ને પછી…બધું ‘ઠીક’ થઇ જશે.
  • પંજાબમાં: આવા આંતરિક આતંકવાદ વિરદ્ધ ‘કડી સે કડી ભર્થ્સના’ થશે.
  • ઉત્તરપ્રદેશમાં: પહેલા અંદરોઅંદર મારામારી થશે ને પછી એની સીધી વાઈરલ અસર મહારાષ્ટ્રમાં થશે.  
  • જમ્મુ-કાશ્મીરમાં: પહેલા “અમે સૌ સુરક્ષિત નથી.” નો પોકાર આવશે ને પછી લાલ-ચોકમાં લીલો ઝંડો લેહરાશે.
  • પશ્ચિમ બંગાળમાં: પહેલા ચક્કાજામ થશે, હડતાલો પડશે. ને પછી હારીને લોકો નજીકના જ કોઈ પર્યટનસ્થળ પર થાક ખાવા જશે. (કેમ? ‘દીદી’ગીરી નામની બી તો કોઈ ચીજ હોવી જોઈએ ને?!?!)
  • રાજસ્થાનમાં: એમના કોઈક સ્વજનના સ્વજનના સ્વજનનું મૃત્યુ થયું છે કે નહિ એ જાણી એનો ઊંડો શોક-વિલાપ થશે.
  • મધ્યપ્રદેશમાં: લોકોની પૂછપરછ થશે કે ‘યહ ઘટના કહા ઔર કૈસે હુઈ? અને પછી…કશુંયે નહિ થાય.
  • બિહારમાં: પાંચ-પચ્ચીસના ડોકાં ઉડી ગયા હશે, ૨૦-૨૫ ઘરો (આઈમીન ઝૂપડાં) બળી ગયા હશે. સૌ કોઈને લાગશે કે ઓહો કેટલી અસર થઇ ! પણ….એનું મૂળ કારણ બનેલી ઘટના સાથે તંતુથી પણ જોડાયેલું નહીં હોય.
  • જ્યારે ગુજરાતમાં...આઅહા!!! કેટકેટલાં કામો થશે. જુઓ…
  • પહેલા ઘરમાં રહી (મોંમાંથી) ને પછી જાહેરમાં આવી (મનમાં) ગાળાગાળીઓ થશે…એની સીધી અસર ફેસબૂક પર થશે.
  • જેની દિવાલો પર ઉપર મહા-મૃત્યુકાવ્યો રચાશે, દુઃખદ જોક્સ બનશે, આવા આર્ટિકલ્સ લખાશે. ‘ફેક’ ફોટોગ્રાફ્સનું કોપી-પેસ્ટ કરી ફેંકાફેંક થશે.
  • લેંઘાનું નાડુંયે બાંધતા નહિ આવડતું હોય કે ‘ગોમની બારેય નૈ ગ્યા’ હોય એવા બચુભ’ઈઓ પાકી બોર્ડર પર જઈ સામૂહિક ‘મૂત્રવિસર્જન કરાવવાની’ હોંશિયારીઓ ઠોકશે. જેની પર સેંકડો ‘લાઈક્સ’ આવશે.
  • કોઈકનું વહેલે મોડે…‘સાહેબ’ને આડકતરી રીતે પીએમ બનાવવાનું પ્રમોશન થઇ જશે.
  • જ્યાં દિમાગ ‘લગાવવાનું’ હોય ત્યાં હાથ-પગ ચોંટાડાશે.
  • રાજકીય બાબતને કોમવાદમાં વટલાવી દેવાશે.
  • ….પછી?…કોઈક નવી ઘટના બને તેની રાહ જોવાશે. અને રાત્રે તો એ જ પાછુ Unwanted72 યા પછી કામસૂત્રનું પેકેટ તો છે જ ને!…(હવે તમે જ કો’ કે ગુજરાત આટલું બધું પ્રગતિ’શીલ’ કેમ થયું?)
  • …ને બાકીના રાજ્યો: આ બધો તમાશો હરખાતા જોઈ શાંતિ-સ્થાપનના યજ્ઞો કરશે.

આ અસરો દરમિયાન અસલ વેપારી બચ્ચાંવ આ બધીયે ઘટનામાં મીણબત્તીઓ કે ‘ચહ’ વેચી આવ્યો હશે. જેવી જેની ઈચ્છા.

દેશ હમારી માતા હૈ, અબ આપકો ક્યા ક્યા આતા હૈ? 

વેપાર વ્યવસાય:: ઇન્ટરનેટ કમાણી….વિદ્યાર્થીઓ માટે ક્યાં-ક્યાં છે સમાણી?

Learning-to-Earning-By_Murtaza_Patel

પાછલી પોસ્ટનો પૂછાયેલો અમિષ-પ્રશ્ન હવે જવાબ સાથે આગળ લાવતા…

સ્ટુડન્ટને ભણતરની સાથે ઈંટરનેટ પર કોઈ કમાણી કરવા લાયક કામ કરવું હોય તો કેમ થઇ શકે?”

દોસ્ત અમિષ,

સોફ્ટ જવાબ: યેસ! જરૂર થઇ શકે છે. સારી રીતે થઇ શકે છે.

હાર્ડ જવાબ: કેવી રીતે થઇ શકશે એ જાણવું થોડું કડવું લાગશે. શક્ય છે એ માટે… પાનનો ગલ્લો, કેમ્પસમાં ગપશપ જેવા (અ)મંગળ ફેરાઓ બંધ થાય તો. ફાયદો લાંબાગાળાનો થશે. કેમ કે તે પપ્પાની ચિંતા બતાવી છે. તારી હજુ આવવાને શરૂઆત છે.

ખૈર, સૌ પ્રથમ તો આ પોસ્ટ વાંચ્યા દોઢ વર્ષ અગાઉ લખેલો આ લેખ ધ્યાનથી વાંચી જાજે દોસ્ત…

સાચી નિયતથી જે કામ શરુ કરવું હોય તેમાં શરમ શેની?

કેવા કામો થઇ શકે તે માટે મારા દિમાગની પોટલી ખોલી થોડાં બેઝિક્સ આઈડિયાઝ આપું છું.

બ્લોગ- કમાણી:

જેમ પહેલા કહ્યું તેમ જે બાબતનું પેશન હોય તેને બતાવવા માટે બ્લોગ એક હાથવગું સાધન છે. દુનિયામાં ઓળખ આપવા, મેળવવા માટે માહિતીઓના મોતીઓ વેરી દોસ્તી કરવાનું એક મજાનું પ્લેટફોર્મ.

પ્રથમ સલાહ તો વર્ડપ્રેસ.કૉમની આપી શકું પણ બાબત પૈસા બનાવવાની છે એટલે બ્લોગર.કૉમને પકડવું પડશે. નવા ઇન્ટરફેસ, નવું લૂક-આઉટ સાથે બ્લોગર.કૉમ હાજર છે. પણ તે પહેલા ગૂગલની Adsense.com સેવા એક્ટીવેટ કરવી પડશે. જ્યાંથી થોડી મિનીટોમાં કેવા પ્રકારની જાહેરાતો બ્લોગની સાઈટ પર બતાવવી છે તેનું સેટિંગ અને લિંકિંગ કરવું જરૂરી થશે.

એક વાર સેટ થયા પછી બ્લોગ પર થોડા સમય બાદ બ્લોગને લગતા લખાણને અનુરૂપ જાહેરાત દેખાવા લાગે છે. હવે કોઈ વાંચક તારા લેખને રસપૂર્વક વાંચીને કોઈ એવી જાહેરાત પર માત્ર ક્લિક પણ કરશે ત્યારે તેની પાછળ રહેલી જાહેરાતના મૂલ્યનો કેટલોક નાનકડો હિસ્સો તને મળી શકશે. અપસેટ થયા વિના બ્લોગર પર અપ-થઇ સેટ કરવું લાભદાયક છે.- જરૂરી છે વિષયને લગતી રસિક માહિતીઓની ખૂબ અસરકારક રીતે સતત વહેંચણી. Sharing of Effective Information’. જાતે જ અજમાવી જો.

ફ્રિલાન્સ ગ્રાફિક ડિઝાઇનર:

એન્જિનિયરને આર્ટીસ્ટ બનવું જરૂરી છે. અસરકારક ડાયાગ્રામ્સ બનાવી શકતો હોય ત્યારે નેટ પર કોઈ કંપની કે વ્યક્તિ માટે લોગો, બિઝનેસ-કાર્ડ અને બીજા અનેકવિધ ક્રિયેટિવ કામોની ભરમાર રહે છે. દિવસ દરમિયાન અભ્યાસ સાથે બે-ત્રણ કલાક ડિઝાઇનિંગનું કામ એક મગજી કસરત કરાવી શકે છે. જરૂરી છે કોરલ-ડ્રો, અડોબનું ઈલ્યુસટ્રેટર અને ફોટોશોપનું જ્ઞાન. અને માત્ર એક જ ગ્રાહક. હાથમાં દીવો ને મગજમાં દીવાસળી લગાવી શરૂઆત કરી જોવા જેવી છે.

પોતાના શહેરમાંથી જ ગ્રાહક મળે એ પહેલી શરત પણ તે છતાં….એવી કેટલીક સાઈટ્સ છે જેમ કે.. www.guru.com , www.elance.com જ્યાં થોડી અર્થસભર રીતે ખાતું ખોલી કામ શરુ કરી શકાય છે.

અખૂટ કામો મળી રહે તેવી આ સાઈટ્સ પર બેંક-એકાઉન્ટ અને ક્રેડિટ-કાર્ડની જરૂરીયાત હોવાથી પહેલા એની પાળ બાંધવી પડે છે. પણ જો નેટ પર ‘નટવરલાલ’ બન્યા વિના કામ-નામ કરવું હશે તો….થો..ડી..ઓથેન્ટિક મ..હે..ન..ત ક..ર..વી..જ……

હવે આ બાબતે પિતાજી-પડોશીને કે કોઈક વડિલને પણ પુછતાં શરમ આવતી હોય તો બુરખો ઓઢી લેજે, ભાઈ…!

ઓનલાઈન ટેલી-એકાઉન્ટન્ટ:

ભારતમાં સૌથી વધુ લોકપ્રિય એકાઉટિંગનું સોફ્ટવેર ટેલી. જો સંખ્યાઓ સાથે રમવાનો શોખ હોય તો ઘણી કંપનીઓને જેન્યુઈન ‘ડેટા-એન્ટ્રી’ કરનારની જરૂર છે. ખુદ ટેલી.કૉમ પણ આ બાબતે જોબ આપવામાં મદદ કરે છે. હવે કોણ કહે છે કે ઓફિસે કે દુકાને બેસવું જ જોઈએ?

કરી લે તેના કોઈ કંપનીના મેનેજર સાથે નેટવર્કિંગ કરી નેટ-મહેતાજી બનતા બનતા બેંક એકાઉન્ટ પણ આપોઆપ ખુલી અને ખીલી જશે એની ગેરેંટી સાઈન આપ્યા વગર આપું છું. બીજી માથા-ફોડી કરવા કરતા આ બાબતની નારિયેળી ફોડવામાં નવ્વાણું ગૂણ મળી શકે છે.

એ વાત એ છે કે ડેટા-એન્ટ્રી એક દસ-નંબરી સ્કેમ છે. પણ બાકી રહેતા ૯૦ નંબર્સની તરફ નજર રાખવામાં માલ છે. એક-નંબરી એકાઉન્ટસનું કામ કરવા માટે માણસો તો મળે છે…પણ શોધનારને ‘વિશ્વાસુ માણસ’ની જરૂર વધારે હોય છે. ‘આપનો વિશ્વાસુ’ કહેવડાવવાની તાકાત હોય તો ‘નેટની નટ્સ’ ખાઈ જવા જેવી છે. જા થઇ જા…નવ, દો, ગ્યારહ!….

રમત રમાડે ‘વાંદરું’

ઓનલાઈન ગેમ્સ રમવાનો બેહદ શોખ છે?-

હવે આ બાબતે કોઈ કંપની રમતા રમતા પૈસા આપે તો?!?!

મોબાઈલ ‘એપ્સ’ (એપ્લિકેશન્સ) અને વિડીયો ગેમ્સ રમીને માર્કેટ કરી પૈસા કમાઈ શકે એવા નવયુવાનોની જરૂર ઘણી ખેલી કંપનીઓને હોય છે.

ગૂગલ પર સર્ચ કરી એવી નાની મોટી કંપનીઓ, ગ્રુપ્સને કોન્ટેક કરી શકાય છે જે નાનકડી ગેમ્સ બનાવતા હોય છે. માર્કેટમાં મુકતા પહેલા ટેસ્ટર્સ પાસે એ લોકો આ રીતે રમાડી રિવ્યુઝ મંગાવે છે. જેના પરથી એમનું અને બીજા સૌનું ગાડું ચાલે છે.

ગેમ્સ માર્કેટની આ ‘રમત’ બહુ મોટી છે. જ્યાં તકો ૩૬ જગ્યાઓથી મળે શકે છે. જરૂર છે ૩૬૦ ડીગ્રીથી નજર રાખવાની. આ રીતે ધમાલ કરી પૈસા બનાવવામાં પણ આપણા ગુજ્જુ વિદ્યાર્થીનું ‘લેવલ’ પાછળ કેમ રહી જાય છે??? એવા વૈજ્ઞાનિક કારણ તપાસવાનો કોઈ ફાયદો ખરો, બંધુ? એના કરતા જા કોઈક નવી આવનારી ગેમ્સના લેવલને અચિવ કરી પૈસા કમાઇ લે!

પાર્ટ-ટાઈમ ઓનલાઈન સોશિયલ નેટવર્કર

અતુલભાઈ જાનીએ કરેલી પાછલી કોમેન્ટનો ફોડ આ રીતે મળી શકે છે. સાચું છે કે…પોતાની પ્રોડક્ટ્સ કે સેવાને દુનિયામાં ફેલાવવા કંપનીઓને જાહેરાતકર્તાઓ ની ઘણી જરૂર હોય છે. કોમેન્ટ્સ કરીને, રિવ્યુઝ લખીને, ટ્વિટ કરીને પણ કમાણી કરી શકાય છે. ખુબ જરૂરી એ છે કે માર્કેટની વસ્તુઓને સમજવાની, સમજાવવાની કળા શબ્દો-ચિત્રો કે બીજા અન્ય માધ્યમો દ્વારા વરસવાની ત્રેવડ હોય તો…કંપનીઓ એવા એક્ચુઅલ વર્ચુઅલ સોશિયલ નેટવર્કર્સ માટે તરસી રહી છે.

આ બાબતે ‘એક રૂકા હુવા સવાલ: એવી કઈ વસ્તુઓ વેચવાનો તમને શોખ છે? તેનું લિસ્ટ બનાવવા માટે ઓનલાઈન સ્ટોર્સની એટ-લિસ્ટ ઝલક પણ મારી આવવા જેવી છે.  ડાઈપરથી લઇ વાઈપર વેચતા કોણ રોકે છે..બકા!?

અમિષ દોસ્ત, આ માહિતીઓ તો માત્ર એક ટીપા સમાન છે. આવી બીજી તકો ક્યાં ક્યાંથી મળતી રહેશે તે વિષે નેટ વેપાર પર પણ નજર રાખતો રહેજે. અધ્ધ્ધ્ધ્ધ્ધ્ધ્ધ્ધ્ધ કામોથી છલકાતી આ નેટ દુનિયામાં શરૂઆત કરતી વેળાએ જરૂરી એવી નોટ્સ આપુ છું જે કમાણીના દરવાજાઓ સતત ખોલતી રહે છે.

  • જે બીજાઓ ન કરે તેવું ક્રિયેટીવ કામ કરવાની લગન.“એન્જિનીયરીંગનો વિદ્યાર્થી છું?” એવું કપાળે નથી લખાતું. એવું મશીન કે નાનકડું સાધન પણ બનાવી શકાય જે જોવા કોલેજના ડીન સાથે દુનિયાના પત્રકારો પણ પૂછતાં  આવે! – જેણે રાખી શરમ એનો કોઈ ન હોય ધરમ!
  • એન્જિનીયરીંગના વિષયો પરતો સૌથી વધુ….પણ સાથે સાથે ગમતા વિષય પરત્વે સતત અપડેટ રહી તેમાંથી માત્ર ૧૦% પર પણ અમલ કરવાની શરૂઆત…
  • અંગ્રેજી બોલવાનો સતત મહાવરો(યેસ! નેટ પર નોટ મેળવવા ખુબ જરૂરી છે)- ભાંગ્યું તૂટ્યું બોલવા માટે ભરૂચથી આવવાની જરૂર નથી…
  • હું બિચારો એકલો છું.” વાક્યને મિટાવી દેવાની તાકાત.- ના મળે તો ટાગોર દાદાની ‘એકલા ચાલો રે!કવિતાનું  બંગાળી અને ગુજ્જુ વર્ઝન સાંભળી લેવું.

 આટલા ‘બોલ’ આપ્યા બાદ હવે બોલ અમિષ…તું નિયમિત નેટ-પ્રેક્ટિસ કરવા તૈયાર છે?

મારી પાસે એક સરપંચી સોનેરી સિક્કો છે. જેની બે બાજુએ લખ્યું છે. Earn…Learn..!– મુર્તઝાચાર્ય

આપના કયા સ્વજન કે દોસ્તને આ પોસ્ટ પસંદ આવી શકે?

 


વેપાર વિસ્મય: ૬૦ સેકન્ડ્સમાં ઈન્ટરનેટની વેપારિક દુનિયામાં શું શું બને છે?

60_Seconds

પ્રોગ્રામિંગ-કોડિંગની ખૂબ ઝડપથી વિકસતી ટેકનોલોજી વડે બનતી ઘટનાઓનું એનાલિસીસ કરવું દિવસે દિવસે આસાન બનતું જાય છે. પહેલા વાર્ષિક…પછી માસિક…તે બાદ દૈનિક… ત્યાર પછી કલાકિક અને હવે રિયલ-ટાઈમ આંકડા મળે છે. આજે ઈન્ટરનેટ એવી સ્થિતિમાં છે કે…લેવાતા શ્વાસને પળવારમાં (સેકન્ડ્સમાં) નેટ પર વાઈરસની જેમ ફેલાવી શકાય છે. એનું સચોટ ઉદાહરણ એટલે ટ્વિટર-ફેસબુક અને ગૂગલ પ્લસની વોલ (ડીજીટલ દિવાલ). પણ આ સાથે સાથે બીજા કેટલાંક માધ્યમો વિકસીત થઇ રહ્યાં છે. જે નાનકડા ખૂણે કે મોટકડા મેદાને કોઈક રીતે અલગ અલગ સેવા કે વસ્તુને વિકસાવવામાં મદદરૂપ થાય તેવા છે.

દોસ્તો, આજે થોડી એવી માહિતીઓ શેર કરવી છે. જેમાં શબ્દોની પાછળ રહેલી સંખ્યાઓ કાંઈક એવા સિક્રેટ્સ કહી જાય છે. જેની મદદથી આપણને કોઈક એવા પ્રોજેક્ટ, વિચાર-આઈડિયાને વિકસાવવા મદદરૂપ થઇ શકે. જેમ કે…આ ૬૦ સેકન્ડ્સમાં….

  • ૧૬૮,૦૦૦૦,૦૦ જેટલાં ઈ-મેઈલ્સની આપ-લે થઇ જાય છે…એટલે ‘ઈ-મેઈલજોલ’ રાખવા માટે આ બાબત ઘણી કામની છે. (જોકે આમાં મેલ-ફિમેલની માહિતી પર વધારે અભ્યાસ ચાલુ છે.)
  • ગૂગલદાસના સર્ચએન્જીનમાં લગભગ..૬૯૪,૪૪૫ સમસ્યા-ક્વેરીઝ-સવાલો પૂછવામાં આવે છે…જેનો જવાબ મળે છે ત્યારે પહાડમાંથી સોય શોધી કાઢી હોય એમ લાગે છે. (એક નવા નવા પહોંચેલા પટેલ સાહેબે લખ્યું કે Free Food  Hotels in USA. ત્યારે પરિણામ મળ્યુ કે ‘ગુજરાતી છો?’)
  • વાઈકીપેડીયા (ઈન્ટરનેટ વિશ્વકોષ) પર એક નવો આર્ટિકલ સર્જાય જાય છે અને દોઢેક આર્ટિકલ્સ અપડેટ થઈ જાય છે. (તમારી પાસે કોઈક ખાસ માહિતી હોય તો મોકળું મેદાન આજે જ બનાવી લ્યો…)
  • ફેસબુક પર ૬૯૫,૦૦૦ જેટલાં તો સ્ટેટ્સ અપડેટ્સ થઈ જાય છે.. જેમાં ૭૯, ૩૬૪ જેટલી વોલ-પોસ્ટ્સ લખાઈ જાય છે…અને ૫૧૦,૦૪૦ જેટલી કોમેન્ટ્સ મારવામાં આવે છે….(આમાં ‘લે હું તો લખી લખીને આ નવરી પડી…એવો મેસેજ પણ લખવામાં આવે છે…)
  • ટ્વિટરસાહેબ ૩૨૦થી વધારે નવા એકાઉન્ટ્સ બનાવે છે ને તેના દ્વારા લગભગ ૧ લાખ જેટલાં ટ્વિટર સંદેશાઓ મોકલવામાં આવે છે….(આમાં ‘ઓહ! આ પાંચમી વાર ‘જવું પડ્યુ’ છે.’ એ પણ ગણી લેવાનું હોં!)
  • લિન્ક્ડઇન નામની સુપર કારકિર્દી-વેપાર વિકાસ માટેના પ્લેટફોર્મ પર ૧૦૦થી પણ વધું નવા લોકો પોતાની પ્રોફાઈલ નોધાવે છે. (ઓહો…ઓહો પ્રોફેશનલ તકોની ભરમાર છે એમાં ભગિની-બંધુઓ, તમે ત્યાં છો ને?)
  • ૫૦થી વધારે નવા પ્રશ્નો ‘યાહૂ આન્સર’ પર પૂછવામાં આવે છે. (“તમારો શું સવાલ છે?– આ પણ એક સવાલ છે…)
  • ફ્લિકર નામની ફોટોગ્રાફ્સ સંગ્રહ કરતી Cool સાઈટ પર ૬,૬૦૦ નવા નરમ-ગરમ ફોટોઝ ઉમેરવામાં આવે છે.
  • ગૂડ-લૂકિંગ ટમ્બલર’ પર ૨૦,૦૦૦થીયે વધું નવા બ્લોગાલ્બમ સર્જાય છે.
  • ૧૫૦૦થી પણ વધુ બ્લોગ-પોસ્ટ્સ પ્રકાશિત થાય છે. જેમાં ૬૨ જેટલાં નવા બ્લોગ્સનું સર્જન પણ આવી જાય છે…(કેટલાંક જબરદસ્ત માહિતીઓથી ને કેટલાંક જબરદસ્તીથી મારવામાં આવેલી માહિતીઓથી)
  • ૭૦થી વધુ ડોમેઈન નામ રજિસ્ટર્ડ થાય છે…(યાર..હવે તો દાળભાત.કોમ પણ રજીસ્ટર્ડ છે રે!)
  • યુટ્યુબ પર ૬૦૦થી વધારે નવા વિડીયો ઉમેરવામાં આવે છે….જે એવરેજ ૨૫ કલાક સુધી જોઈ શકાય. (હવે તમેજ કહો કે…આપણા એકલાની ફિલ્મ થોડી ઉતરતી હોય છે..આતો ગામ આખાની વાત થઇ!!)
  • આઈ-ફોનમાં ૧૩,૦૦૦થી વધુ એપ્સ’ ડાઉનલોડ થઇ જાય છે. જેમાં ‘ગેમ્સ’ સૌથી વધુ ભાગ ભજવે છે.
  • હાયલા…૩ લાખ સિતેર હજાર જેટલી મિનીટોની વાતચીત એકલા સ્કાય્પ પરથી થાય છે. (આમાં સ્ત્રીઓ કેટલી હશે એ વિશે વધારે રિસર્ચ ચાલુ છે)….

આ સિવાય બીજી ઘણી એવી અગણિત માહિતીઓનો ‘પહાડ’ આ ૬૦ સેકન્ડ્સમાં ભ‘રાઈ’ રહ્યો છે. જે વિશે થોડાં નવા અંદાઝમાં આવનારા પોસ્ટ્સ પર જાણવા મળવાનું છે.

હવે તમને આ બધાં રિસોર્સનો ઉપયોગ કરવાની જરાયે જરૂર નથી…આ તો એ લોકો માટે લખવામાં આવ્યું છે જેમને કાંઈક વેપાર કરવો છે…જેને પોતાની કારકિર્દી બનાવવી છે. ને જે લોકો ભારતની બહાર ‘કાંઈક’ હટકે કરવા નીકળ્યા છે….બાકી પાનનો ગલ્લો, ચાહની કીટલી, દિલ્હીનું ઈટાલી, રામલીલા મેદાન કે અકબર રોડ….ક્યાં દૂર છે?

પહેલા સરપાવ: લખાયેલી આ આખી દેશી પોસ્ટ્સનું અંગ્રેજીકરણ આ રહ્યું. ને હવે…

સર‘પંચ’

મહેનતનું મધ ખૂબ મીઠ્ઠુ તે આનું નામ….આફ્રિકાના જંગલમાં ૪૦ મીટર ઉંચા ‘ટેટે’ ઝાડ પરથી મધ પકડતો આદિવાસી. સાચે જ… ‘આમ’ માનવા જઈએ તો તેની મીઠાશ નો ‘કતરો’ પણ મળતો નથી. પણ ‘તેમ’ માણવા જઈએ તો ઉંચે ચઢ્યા પછીની મીઠાશનો ‘ઇસ્કોતરો’ મળી આવે છે. હવે કહો જોઈએ….લાઈફમાં બહુ ‘ટેટે’ કરવી સારી કે નહિ ?

મહેનત…મનોરથ…મધ…મદદ, મિઠાશની માહિતીઓ…આ મુર્તઝા પાસેથી…વખતો વખત મેળવવી હોય તો આજે જે આ બ્લોગ સબસ્ક્રાઈબ કરાવી લ્યો.

વેપાર વાર્તા-વિચાર ભાગ-૨: (વધારે પડતી) ધીરજના ફળ ખાટ્ટા?

ગૂગલના પેલા પ્લસ મીડિયાની પલ્સ વધશે ને ઘટશે…એ એમનો વિષય છે. ચાલો…ચાલો..આપણે પાછા આપણા મૂળ વિષય પર આવી જઈએ.   

Networked_Rope

જો રતનભાઈએ બંગાળથી મળેલો નન્નો મનમાં દબાવી વધુ પડતી ધીરજ રાખી તાતાની નેનો બહાર ન કાઢી હોત તો?
          તો દુનિયાની સૌથી સસ્તી કારનું બ્રાન્ડિંગ તાતાને નામે ૨ વર્ષમાં ન થયું હોત….

જો અઝિમભાઈ પ્રેમજીએ વનસ્પતિ ઘી/તેલના ડબ્બામાં જ પુરાઈ ઝિંદગી પસાર કરી હોત તો?
          તો વિપ્રો સોફ્ટવેર માર્કેટમાં ૩ વર્ષમાં સિરમોર બન્યું ન હોત…

જો ધીરુભાઈ એ પણ ધીરજ ધરી દરરોજ કાપડના તાકાઓ જ વેચી ઘરે ગાદલું ઓઢી સુઈ ગયા હોત તો?
          તો ત્યારે ૩ મહિનામાં જ જામનગર ખાતે ‘રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રી’ નામની જામગરી ચંપાઈ ન હોત…

અરે બોસ! ધીરુભ’ઈના જ શેરદિલ ‘બચ્ચા લોગોએ’ ‘તેલ અને તેલની ધાર’ જોઈ સપ્લાયર્સ કંપનીના રિપોર્ટને આધીન રહી રાહ જોઈ હોત તો?
          તો મોબાઈલ-ફોનથી લઇ મેગા-મીડિયા માર્કેટનું ‘બાપકા ‘બીગ’ સપના’ ૩ વર્ષમાં સ્થપાયું ન હોત?…શું કહેવું છે હવે?

પેલી બાજુ સ્ટીવ જોબ્સ (એપલ) હોય, બિલ ગેટ્સ (માઈક્રોસોફ્ટ) હોય, કે એરિક સ્મિદ્થ (ગૂગલ) હોય એ સૌએ માત્ર એક જ પ્રોડક્ટ કે સર્વિસ માર્કેટમાં લાવી પાંચ વર્ષ મર્કટની જેમ સુઈ રહ્યા હોત તો…
          તો આઈ:(ફોન-પોડ-પેડ)ની આંખો ખુલતા યા પછી આખેઆખું ઈન્ટરનેટ ખોળામાં સમાતા હજુ કેટલાં વર્ષો રાહ જોવી પડત?

ઓહ પ્યારે! હવે તો આખીને આખી એન્ટરટેઈન-સ્પોર્ટસ-ફોરેક્સ ઇન્ડસ્ટ્રી આજની કે અત્યારની સફળતાનો જલસો મનાવે છે. પાંચ સાઆઆઆલ?…….કિસને દેખા હૈ મેરી જાન!

આજે મોબાઈલીયા યુગમાં આપણે સૌ હજારો-લાખો ડીજીટલ-નેટવર્કના તંતુઓથી જોડાયેલા છે ત્યારે….

  • આ નેટવર્કમાં રહેલી ગાંઠો(તકો)ને સમજવાનું જરૂરી થઇ પડે છે.
  • આ ગાંઠોને સમજવા તેનું કનેક્શન જોવું પડે છે.
  • આ કનેક્શન સમજવા કોન્સન્ટ્રેશન (ધ્યાન-ફોકસ) જરૂરી થઇ પડે છે.
  • ફોકસ (દેશીમાં ત્રાટક, બરોબરને?) એજ તો આપણું અળગાપણુ….સ્પેશિયલાઇઝેશન.

હાઆઆશ્શ !….ચાલો….પ્રમેય સાબિત થઇ ગયો. વાર્તા સમાપ્ત થઇ ગઈ. બરોબર?

ના…ના..નો. નો…નોહાભાઈ જોહન્સનો અસલી સવાલ તો હવે શરુ થાય છે.

વર્ટિકલ સવાલ: તો શું પછી ભાગતા-ભગાવતા-ભોગવાતા હરીફાઈના આ જમાનામાં અચિવમેન્ટ મેળવવા માટે વાંસના દાંડાને ઊગવા માટે લાંબી વાટ જોઈ ધીરજ રાખવી શું જરૂરી છે?

 તો હવે તેના જવાબ માટે (જો કોઈ યાત્રા ના કરવી પડે તો જ) કાલ સુધી ફરી પાછી રાહ જોવી પડે એમ છે. કેમ કે રોકડીયો પાક પણ કાંઈ કલાકોમાં થોડી મળે છે?

આ તો આજના બટુક જેવા સરપંચકાકા એમના સમય મુજબ હાજર છે. એટલે એમને ‘રોકડું’ પરખાવવું મુનાસીબ માન્યું છે. લ્યો ત્યારે તમેય મળી લો એમને..

સર‘પંચ’:

મને કોમેન્ટ્સના રીપ્લાય આપવું ઘણું ગમે છે કે….એટલેજ મારા હાથોની આંગળીઓ એકદમ નાની થઇ ગઈ છે.

એક બટકુ બ્રિટીશ કોમેડિયન પોતાની હાસ્યવૃત્તિથી કઈ રીતે પોતાની અપંગતાને હાસ્યની પંગતમાં બેસાડીને લોકોની સાથે ખુશીઓ વહેંચી શકે છે….જાણવું છે?…. તો જોઈ લો આખેઆખા અડધા લીટલ રીચીને…જ્યાં મસ્તી ભરેલાં ઘણાં તોફાની વિડિયોઝ જોવા મળી શકે છે. જો જો પાછા આખો દિવસ એમાં ને એમાંજ ગાળતા…

http://www.youtube.com/user/richw4

પ્રિ-વેપાર વ્યવસ્થા: કોમ્પ્યુટરથી નેટમાં કે નોટમાં ગુજરાતી લખવા માટે આ રહ્યાં કેટલાંક સરળ રસ્તાઓ…

Typing_Indic_Language

દોસ્તો, પાછલી પોસ્ટમાં મુકેલી પ્રશ્નપેટીમાં આવેલા કેટલાંક સવાલોના જવાબો તેની પ્રાયોરિટી મુજબ મળતાં જ જશે. એટલે શરૂઆત સામાન્ય પ્રશ્નથી કરું છું.

સવાલ: ઈન્ટરનેટ પર કે કોમ્પ્યુટરમાં ક્યાંક પણ ગુજરાતી લખવું હોય તો શું કરવુ?

જવાબ: ફક્ત ગુજરાતી જ નહિં પરંતુ દુનિયાની બીજી બહુપયોગી ૨3 ભાષાઓમાં પણ ફોનેટિક્સ સિસ્ટમ (જેમ બોલીએ તેમ લખવાની સુવિધા) થી મળી શકે છે. જેમાં માઈક્રોસોફ્ટ, ગૂગલ જેવાં ખાંટુઓ સાથે-સાથે આપણો ગુજ્જુ વિશાલભાઈ મોનપરાએ પણ પોતપોતાની રીતે બરોબરની ટક્કર ઝીલી લીધી છે. શક્ય છે બીજાં કેટલાંક દોસ્તોએ પણ પોતાની રીતે (ન સૂચવાયેલાં પ્રોગ્રામ્સ બનાવી) મહેનત કરી હશે. પણ આજે આ ૩ સરળ રસ્તાઓ (અને એય પાછા મફત) મુકીને ઘણાં દોસ્તોને દિલથી ગુજરાતી લખવા આમંત્રણ આપુ છું.

પ્રેક્ટીસ કર્યા બાદ આંખ બંધ કરીને પણ લખી શકાય એટલું સિમ્પલ સુવિધાજનક કોડ તૈયાર કરી તેની Transliteration Service દ્વારા ગૂગલે અને વિશાલભાઈ મોનપરાએ જલસા કરાવી દીધા છે. જો તમે ઈન્ટરનેટ ક્યાંયથી પણ વાપરતા હોવ અને ગુજરાતીમાં કાંઈ પણ લખવું હોય તો પહેલાં આ બે સાઈટ…

ખોલીને તેમાં તમારા ખુદના સંદેશાને શાબ્દિક સ્વરૂપ આપી દેજો. પછી કોઈ પણ મેઈલ-બોક્સમાં કે કોમેન્ટ-બોક્સમાં કૉપી-પેસ્ટ કરી દેજો. (આ બાબતે તો વિનયભાઈ પણ ઓબ્જેક્શન નહિ લઇ શકે ;-))

ગમતી બાબતો:

  • થોડી જ પ્રેક્ટિસ કર્યા બાદ (માખણમાં જેમ ગરમ છરી ઉતરે તેમ) ફટાફટ લખી શકાય છે.
  • ઓલ્ટરનેટ શબ્દોની પસંદગી મળી શકે છે. સીતા લખતા ગીતાની પસંદગી કરી શકાય.  
  • પળવારમાં એક ભાષાથી બીજીમાં ટ્રાન્સફર કરી શકાય.
  • રોજિંદા ગુજરાતીમાં બોલાતા-લખાતા શબ્દોની જોડણી પણ ઉપલબ્ધ. (જુઓને ‘ધ્રાંગધ્રા’ પણ સીધું લખાઈ જાય છે.)
  • લખ્યા બાદ આરામદાયક એડિટિંગ-ફોર્મેટિંગ પણ થઇ શકે.

ન ગમતી બાબત:

  • હજુ ઘણાં ગુજરાતી શબ્દો માટે થોડી લાંબી મહેનત અને માથાકૂટ કરવી પડે છે. મારી દ્રષ્ટીએ આ એક ગદ્ધા-મજૂરી છે.
  • ઓનલાઈન હોઈએ તો જ આ કામ થઇ શકે.

સવાલ: તો પછી ઓફલાઈન હોઈએ ને લખવું હોય તો હજુયે સરળ ઉપાય શું છે?

જવાબ:

  • વિશાલભાઈએ પણ જે સુવિધા ઓનલાઈન આપી છે…તેને ઓફ્લાઈનમાં પણ આપી છે. જે અહિયાંથી ડાઉનલોડ કરી શકાય છે. http://goo.gl/iSgGP

જી હા!…તેની આ યુનિકોડ સ્ક્રીપ્ટ તમારા કોમ્પ્યુટરમાં ઇન્સ્ટોલ કરી દો. (કઈ રીતે કરવુ એ પણ ખુલાસાવાર ટ્યુટોરીયલથી ત્યાં જ બતાવવામાં આવ્યું છે. તો એટલી મહેનત પણ કરશોને?….) ને પછી જુઓ તમારા ખુદના કે બાયડીના ભડાકાં. ક્યાંય પણ ગુજરાતી લખવું હોય ત્યાં માત્ર કી-બોર્ડ પરની Alt અને shift સાથે દબાવી English to Gujarati Or Gujarati to English માં ક્ષણમાં પાટલી બદલી શકાય છે.

હવે લખવામાં આપણે કેટલું પાણી પીએ છીએ કે પીવડાવીએ છીએ તેનો આધાર જોડણી પર છે. ‘જગ’ અને ‘જંગ’ લખવામાં ભંગ ન પડે એ પહેલાં સાચી જોડણીકોશનો ‘રંગ’ લગાડવા માટે આ રહ્યું… મફતિયું પણ ઘણું કિંમતી ગુજરાતી લેક્સીકોને આપી દીધેલું

બોનસ પેકhttp://www.gujaratilexicon.com/index.php?action=downloads   –> જેમાં ડિક્શનરી, સ્પેલ-ચેકર, અને ગુજરાતી ફોન્ટ્સ પણ શામેલ છે.  

બોલો હવે આ ભાવમાં બીજું શું શું જોઈએ? ત્યારે હવે કોમેન્ટ કરવામાં કંજૂસાઈ તો નહિ કરો ને?  પણ એ પહેલા માણી લ્યો…

સરઘસપંચ:

ઘણી ફિલ્મોમાં આપણે જોયું હશે કે વિલન (પ્રાણ યા કે.એન. સિંગ કે શેટ્ટી યાદ આવ્યો?) તેના કોઈ એક મળતિયાના ટકલા માથે કે પછી કોઈ પણ જગ્યાએ દીવાસળી ઠપકારી સિગરેટ ફૂંકતો જોવા મળી જાય. ત્યારે થાય કે મારું હાળું આ તે એવી કેવી દીવાસળી છે કે કોઈ પણ જગ્યાએ ઘસવાથી સળગી ઉઠે છે. તો તેનું રહસ્ય મને આજે પકડાયું…..લ્યો ત્યારે તમેય ‘સળી’ સાથે હળી-મળી કામ કરી લો….

વેપાર વાવડ: ફેસબૂક -ભાગ ૨…સામાજીક ભૂખ મિટાવવા ડીજીટલ ચહેરા પર નંખાયેલી એક (અદ્રશ્ય) જાળ

InfoPower

જ્યારે સીધી આંગળીએ ઘી ન નીકળે ત્યારે તેને વાંકી કરવી પડે છે યા પ્રેક્ટિકલ બની ચમચો કે કડછો વાપરવો પડે છે. સોફ્ટવેરની દુનિયામાં આ વાંકી આંગળીઓ/ચમચાઓ/કડછાઓ એટલે એ બધી જ કંપનીઓ જેઓ પોતાની રીતે વિકસાવેલી ડીજીટલ સિસ્ટમથી આખી દુનિયાની આઇ.ટી.(Information Technology) માં પોતાની આવડતનાં જોરે  ક્રિયેટીવ ઘી કાઢી રહ્યાં છે ને પોતાનો કક્કો, આલ્ફાબેટ્સ ખરો રાખી રહ્યાં છે. જે આપણી સામે મશહૂર છે (અને કેટલીક થઇ રહી છે) તેવી એપલ, ગૂગલ, ટ્વિટર, પેન્ડોરા, ફ્લિકર, માઈક્રોસોફ્ટ, યાહૂ, યુ-ટ્યુબ, વર્ડપ્રેસ, વગેરે, વગેરે.

જેઓ…

  • ઈન્ટરનેટ પર પોતાનાજ સ્થાપિત કરેલાં નિયમો, પ્રોગ્રામ્સ કે પ્રોટોકોલ્સ દ્વારા ‘સુપર પ્રેસિડન્ટ’ બની રહ્યાં હોય..
  • ઇનોવેટીવ ટેકનોલોજીને/પ્રોડક્ટ/સર્વિસની ઘર-ઘરમાં ગૂગલી નાખી મેગા-માર્કેટ મહારાજા બની રહ્યાં હોય.. 
  • અખાતી દેશોમાં  ‘બોલ્ડ’ અવાજ ઉઠાવી સત્તાની વિકેટ ખેરવી નાખતા રહ્યાં હોય..
  • દેશોને મોટા મોટા દાન આપી કે લઇ ગુલામ/ભિખારી બનાવા કે બનવાની વૃતિમાં તર-બતર થઇ રહ્યાં હોય…
  • સંબંધોનાં નેટ-સૂત્રો સર્જી સત્તાની સ્નેહનો ગુણાકાર અને દુશ્મનાવટનો ભાગાકાર કરી રહ્યાં હોય…

 એવા એમની પાસે સર્વે દર્દોનું અકસીર ઓસડ છે.

માહિતી- The Power of Information.

 જી હા! જેની પાસે જેટલું વધારે એટલો તેનો પાવર વધારે. એ પછી ઘરમાં રાજ કરવું હોય કે ઘરની બહાર દેશમાં કે દુનિયામાં. ત્યારે આ બધાંની વચ્ચે ફેસબૂક સાવ હટકે કેમ બની-ઠની…સજી-ધજી…ફરી-તરી બહાર આવી?- કારણ સાવ સહેલું છે. જેમ દુનિયામાં સારા કામો માટે કદર થાય છે તેમ ઈન્ટરનેટ પર ખરાબ કામો પણ વધારે થતાં રહે છે. પણ આ કામોને પણ ‘સહી ઇસ્તેમાલ’માં વટલાવી નાખી કદર કરવામાં કેટલાંક સુપર-ભેજાબાજો તેની તકો હમેશાં શોધતાં રહે છે. આ સુપર ભેજા-બાજો એટલે જે તે દેશનું ‘ઇન્ટેલીજન્સ બ્યુરો’. જેમની પાસે સત્તા-પત્તા-મત્તા-લત્તાની અતૃપ્ત ભૂખ છે.

એવાજ ‘યેકદમ હટેલાચ લડકા’ અને સ્થાપક માર્ક ઝુકરબર્ગે પણ કેટલાંક ભારતીય ભારવાળા ભેજાઓની મદદથી પોતાની જ યુનિવર્સિટીના ડેટાબેઝ-સર્વરને હેક કરી જરૂરી એવી બધી માહિતીઓનો મસાલો ‘સોશિયલ નેટવર્કિંગ’ નામે બહાર ખેંચી લાવ્યો ત્યારે યુ.એસની ઇન્ટેલીજન્સ બ્યુરોને પછી સત્તાધીશોને આ ખરેખર વંઠેલ છોકરાના ભેજાનો ઉપયોગ કરવા મોકળું મેદાન મળી ગયું. સમજોને કે જોઈતું કેળું હાથમાં આવી પડ્યું જેવો ઘાટ મળ્યો. ગૂગલને પછડાટ, બિન-લાદેન મિશન, ઈરાન-અફઘાનિસ્તાન પર કબજો જેવાં મિશન પર થતાં  અબજોનાં ખર્ચને નવો વળાંક આપવા માત્ર લાખોનાં ખર્ચે તેને પકડવાનું કરોડોનું દિમાગ મળી જતું હોય તો ‘ભલા વોહ ક્યોં ન લે?’

માહિતીઓની ચાવી તો મળી આવી. પણ તેને પોષવા, પામવા માટે શરુ થઇ એક આખી સોફિસ્ટિકેટેડ નાટ્યઘટના. અંદરકી બાતેં માત્ર ભારથી જોવા-જાણવા માટે તો ફિલ્મ જોઈ લેજો: The Social Network. માર્કની (ઓટો)બાયોગ્રાફી પરથી બનેલી આ ફિલ્મને એકેડેમી(ઓસ્કાર) એવોર્ડ કાંઈ એમ ને એમ મળી શકે ખરો?- યહ તો સબ ‘ઉપર’ વાલેકી દુનિયાસે ફેંકી હુઈ માયાજાલ હૈ!…ભાઆઆય!

તો હવે જાણવું એ જરૂરી છે કે આ જાળમાં એવું શું શું ભરાવવામાં આવે છે અને ભવિષ્યમાં ભેરવી દેવામાં આવનાર છે?- બોલો, કાલે એવા દાણાઓ લઈને પાછો મળું છું. તમે પણ મળશો ને?

બસ…કલ-તક કે લીયે થોડાં સા ઔર ઇન્તેઝાર. માહિતીઓની ખરી ઉતરતી વાતને માણવા આજના ભાગને પણ મજબૂર થઇ બે ભાગમાં મુકવો પડે એમ છે. ત્યાં સુધી ગઈકાલના આર્ટિકલમાં શરૂઆતની પેલી (ગંભીર) મજ્જાક વાળી વાતને આ ફન્ની ક્લિપમા જોઈ જાણી લઈએ.

સર ‘પંચ’

વેપાર-વ્યથા: માત્ર એક સવાલ…

Raising-Fingureદોસ્તો, ઈન્ટરનેટ પર તમારી પ્રોડક્ટ(સ) અથવા સર્વિસ(સેવા) કે કેરિયર(કારકિર્દી) ને શરુ કરવામાં કે ડેવેલોપ કરવામાં કોઈ આડ(મુશ્કેલી) આવતી હોય ને એ માટે તમને એક જ પ્રશ્ન પૂછવો હોય તો તમે કયો પૂછો?-

 આ રહી તમારી પ્રશ્નપેટી:

વેપાર-વ્યક્તિત્વ |જે તરસે છે એને માટે વરસે છે…. શરૂઆંત

સુતા પહેલા ચાલો, કાંઈક નવું શીખીએ...

સુતા પહેલા ચાલો, કાંઈક નવું શીખીએ...

ગઈકાલની વાત થી આગળ…

અરે મારા ભાય! તું આંયાં બેસ. હવે હું ક્યાંય નથી જાવાનો. મારા પ્લેનની ટિકિટમેં એક મહિના માટે લંબાવી દીધી છે. એટલે તને આરામથી જેટલું શીખવવું હોય એટલું શીખવ….હું આ બેઠો.

આ મીની ધડાકાની ગૂંજ હતી જે કાનને ગમી ગઈ.

પછી તો શરુ થઇ કમ્પ્યુટર-ઈન્ટરનેટના ઇતિહાસ, ભૂગોળ, નાગરિકશાસ્ત્ર, સમાજ-વિજ્ઞાનની મીની પરિષદ નો સીલસીલો. અલીબાબા.કોમથી ઇ-બે.કોમ થઇ, ગૂગલ-ટોક, સ્કાયપ, ઓફીસ-એલ્પીકેશન્સ, ગ્રીટિંગ-કાર્ડસની આપ-લે નું એક્શન-રીએક્શન. સુલ્તાનદાદા સવાલો પૂછતાં જાય ને બંદા એના છુટ્ટા જવાબ આપી મોઢા પર રૂમાલ લૂછતા જાય.    

એ દરમિયાન એમની દીકરીઓના-પૌત્ર-પૌત્રીઓઓના મેઈલ્સ, જમાઈઓના જવાબો, લંડન-અમેરિકા અને આફ્રિકામાં પણ ખોવાયેલા દોસ્તોની દિલદારીના લા-જવાબોથી એમનું મેઈલ-બોક્સ ઉભરાવા લાગ્યું. એમની કોન્ટેકબુકમાં ૧૦૦થી વધુ નામ તો લખાઈ ચુક્યા હતાં…

શરૂઆતમાં એ બધાંજ લોકો ચોંકી ગયેલા અને તેમને એક જ સવાલ પૂછતાં: પાપા, દાદા, નાના, ભાઈ…આ તમે ક્યારે અને કઈ રીતે શીખ્યા? – પણ આ નાનકંઠો જીવ કાંઈ એમને એમ બધું બતાવી દે?… હવે તો એમનેય ઈમોશનલ અત્યાચાર કરતા આવડી ગયો હતો. પણ બદલાની કોઈ ભાવના નહિ…..બસ એ ભલા અને એમનું ઠુચુક ઠુચુક ટાઈપીંગથી બનેલાં મીઠ્ઠા શબ્દો ભલા….

૨૫મો દિવસ  – ધડાકો ત્રીજો.    

ભાઈ, મારી દીકરી ફરીદા એની ફેમીલી સાથે આવતાં વીકમાં આંયા કેરો આવે છે. કાંઈ અમસ્તી નહિ હો…કેરો ફરવું-પિરામીડ જોવું તો એનું બહાનું છે પણ એને ઇ જાણવું છે કે પપાએ આ બધું શીખ્યું કઈ રીતે…તું જોતો ખરા..મારી બેટી…આપણું સિક્રેટ જાણવા આવી રઈ છે.  

એ પાંચ દિવસ દરમિયાન ચાચાએ પાછલાં દિવસોનું રિવિઝન કરી લીધું. અને પોતાના ગામ પહોંચી જાતે કોમ્પ્યુટર વાપરી શકે એવું વિઝન પણ જોઈ લીધું.

૩૦માં દિવસે પછી તો દીકરીની સાથે ઓળખાણ, એમના ‘પપા’ ને અપડેટેડ વર્ઝનમાં જોવાની ખુશી, એમના નવા કોમ્પ્યુટરી જ્ઞાન સાથે ખુલી ગયેલી ‘બોલતી’, એમના મારા માથે મુકાયેલા હાથ, બંધ કવરમાં અપાયેલી અમૂલ્ય યુરો-ડોલર દક્ષિણા, ખુશીઓના આંસુઓથી છલકતી આંખો, ગૂડ-ગૂડ થતું દિલ, વહીલ્ચેર પર હોવા છતાં ચીયર-અપ કરતાં થીરકતા કદમો,…..

આ બધું લખવા માટે મારી ઇન્ક પણ ડાઈલ્યુટ થઇ જાય એમ છે.

કેન્યા-વિદાય વખતે એમને એક સવાલ કર્યો: ચાચા, તમારા શીખવાની પાછળ કયું તત્વ કામ કરી ગયું?

અરે મારા દીકરા!… ફક્ત એટલું જ કહી દઉં કે કોઈને એની કોઈ વ્હાલી વસ્તુથી રોકવામાં આવે તો શું થાય? – એમ સમજ કે…આ એક ચુપચાપ બળવો હતો. એમને કાંઈ ન કહીને જવાબ આપવાનો. શીખવા માટે હું તરસ્યો થ્યો ને તું મને મળી આયવો ને મારું કામ થઇ ગયું. હવેથી કોઈનો મોહતાજ (dependent)તો નહિ રહું ને?

ફાસ્ટ ફોરવર્ડ…૨૦૧૧

“આ પાછલા પાંચ વર્ષમાં ચાચા સાથે ઘણી વાર મેસેજની આપલે થાતી…મજામાં છું…તું કેમ છે?….મારું કામ ચાલી રહ્યું છે..વગેરે…વગેરે…”  

થોડાં જ મહિનાઓ અગાઉ ચાચા અચાનક ફરીથી ફેમીલી સાથે કેરો આવી ગયા. ચાલ જલ્દી મને મળવા આવ, આંયા બધાં બચ્ચાઓ મુર્તઝા સરને જોવા માંગે છે.

હાય રે કમનસીબ…એ એરપોર્ટ પરથી એમના સ્વજનને ત્યાં આવ્યા ને હું ઇન્ડિયા જવા માટે એરપોર્ટ પર જઇ રહ્યો હતો… અને મારી પાસે એમને મળવા માટે ફક્ત અડધો કલાક હતો. ગમે તેમ કરીને મળવા તો ચાલ્યો ગયો. ત્યારે ઝ્બ્ભા-ટોપી પહેરવાની પરવા કર્યા વગર ગંજી-લેંઘાધારી એ યંગેસ્ટ જીવ મને કેન્યન ચેવડો-મીઠાઈનું બોક્સ હાથમાં આપી જોરથી દબાવી ભેંટી રહ્યો હતો. ત્યારે…

મને ક્યાં ખબર હતી કે…આ ભેંટ સાથે એમનું ભેંટવું પણ અંતિમ હતું. કેમ કે એ પછીના ૨-૩ મહિનામાં જ એક મહિનો તો હોસ્પિટલાઇઝડ રહીને ૮૫+નો આ મારો જુવાન વિદ્યાર્થી ‘સુલ્તાન’…. સુપર કોમ્પ્યુટર સર્વરએ-કાયેનાત (દુનિયા બનાવનાર) થી અપલોડ થઇ ગયો…

કેટલીક ઘટનાઓની સાચી શરૂઆત તેના અંત પછી થાય છે…

સર્વર-પંચ

દુનિયામાં માત્ર ફોર્ચ્યુન ૫૦૦ કંપનીઓ નો જ ઈજારો નથી કે ઠેર ઠેર પોતાનું બ્રાન્ડીંગ કરતુ રહે…. કંપનીઓ સાથે એવી હજારો વય્ક્તિઓ છે જેઓ એમના કાર્યો દ્વારા બીજાના દિલ પર શિલાલેખ જેવું કાયમી બ્રાન્ડીંગ કરી ચાલ્યા જાય છે….યાદો મૂકી જાય છે. “જિનકા ચર્ચા ભી નહિ હોતા…”

સુતા પહેલા ચાલો,  કાંઈક નવું શીખીએ…

વેપાર વ્યક્તિત્વ- ભાગ-૩ | જે તરસે છે એને માટે વરસે છે….

Tears-Of-Happiness

પાંચમાં દિવસે ૧૦ મિનિટમાં પોતાનું જાતે બનાવેલું Gmail ID  ખોલીને સુલ્તાનચાચાએ શીરીનચાચીને ઓર્ડર મુક્યો.

લાવ ત્યારે, પેલી મારી પોકેટમાં મુકેલું કાગર લઇ આવ. આપરી ફરીદાનું ઈ-મેઈલ એડ્રેસ એમાંજ લયખું છે. આજે આ બાપ પન એની દીકરીને પેહલો ઈમેઈલ લખશે.

આ ફીમેલ એટલે એમની મોટી દીકરી ફરીદા જે કેન્યાથી થોડા દૂર મોમ્બાસામાં રહે. દોસ્તો, આપણે એ ના જ વિચારી શકીએ કે એક બાપ એની દીકરીને પહેલો ઈ-મેઈલ કઈ રીતે લખે, શું લખે, શું ન લખે? એ તો ઈ લોકો જાણે જેમને ઈ-મેઈલની ભાષાને પણ દિલથી અપનાવી લીધી છે. ઇના માટે તો બાપ બનવું પડે…બાપાઆઆ!

મને યાદ છે કે એ દિવસે મેં મોનીટર કે સુલતાનચાચા સામે બહુ જોયું ન હતું. કેમ કે ખુરશીને થોડે દૂર રાખી મારું ધ્યાન બાપ-દીકરી વચ્ચે બનતા આ ઈલેક્ટ્રીફાઈંગ બ્રિજને જોવામાં મને વધારે ખુશી મળી. ધારું છું ત્યાં સુધી…પાંચમાં દિવસે અત્યાર સુધી તેઓ જેટલું શિખ્યા, જે અનુભવ્યું એને શબ્દોમાં બયાન કરી દીકરીને ટ્રાન્સફર કર્યું હોવું જોઈએ. યા પછી…હું મારા આ ‘ક્લાયન્ટ’ને સમજવામાં ખોટો પણ હોવ. જે હોય તે…એમણે મને ખોટો પણ ન પડવા દીધો ને સાચો પણ ન રહેવા દીધો.

છઠ્ઠો દિવસ:

“ભાઈ, ચાલને આજે પહેલા મારી ફરીનો મેઈલ આયવો કે નહિ એ ચેક કરીને પછી આગળ વધ્યે.” –

મેં કહ્યું: “ચાચુ…હું આવું એ પહેલા ચેક કરી લેવો તો ને?- આપણા બેઉનો વખત સચવાત.”

“એ બરોબર પણ ભાઈ, મને એમ કે તું સાથે ન હોય ને કાંઈક ખોટો કમાંડ અપાઈ જાય તો કાંઈક આડુંઅવળું થાય એ બીકે….”

“અરે સાહેબ! જે માણસ પાંચમાં દિવસે દીકરીને મેઈલ કરવા તૈયાર થઇ જાય એનાથી ભૂલ થવાની બહુ સંભાવના નથી હોતી. અને થાય તોયે બહુ આડુંઅવળું નથી થાતું. આજે આપ જાતે જ Gmail ખોલીને મેઈલ ચેક કરી લો. હું આ બેઠો દૂર.” એમ કહી આખું કમ્પુટર સોંપી દઈ કોન્ફીડન્સ સાથે દૂર બેસી ગયો.

વ્હાલા દોસ્તો, એ દરમિયાન બનેલી ઘટનાને શબ્દોમાં નહિ લખી શકતો. કેમ લખાય? કેમ કે શબ્દોને પણ પોતાની તાકાત હોય છે. એને તો કેમે કરીને ગોઠવી દઉં. પણ પેલી ન દેખાતી ઈમોશન્સ ક્યાંથી લાવવી જે એ બાપ-દીકરી વચ્ચે રચાઈ હશે?!?!?  જે હોય છે માત્ર વેદના વગરની….સંવેદના. એ તો રામબાણ વાગ્યા હોય એ જ જાણે. કમબખ્ત આ ઈલેક્ટ્રોનિક ઇન્કમાં આંસુઓ દેખાતા નથી..માત્ર એટલુજ કહું કે…મેઈલબોક્સ ખોલ્યાના પાંચ-છ મિનીટ પછી ૩ ચેહરાઓ પરથી આંસુ વહી રહ્યા હતાં. મોમ્બાસાનો દરિયો એ દિવસે નાઈલમાં વહી રહ્યો હતો.

ડોસા-ડોસી ખુરશી પર બેસી ડાન્સ કરી શકે!?!?!??- કેમ નહિ? આવા અમૂક સ્પેશિયલ દ્રશ્યોનો હું યે સાક્ષી છું….બંધુઓ.

“ચાલો દાદા મારું તો કામ થઇ ગયું. તમને શબ્દોને કઈ રીતે લખવું, ભૂંસવું, કાપવું-ચોટાડવું એ બેઝીક્સ તો આવડી ગયું છે. કાલથી હવે કેન્યા જઈ પ્રેક્ટિસ કરતા રહી મારી સાથે પણ આ રીતે મેળ-જોલ રાખશોને?..જ્યારે પાછા આવશો ત્યારે અવનવી એપ્લીકેશન્સ પણ શીખવાડી દઈશ.”

ત્યાજ એક બીજો ધડાકો સંભળાયો. પણ એ ગૂંજ કાનને ગમી જાય એવી હતી. કાલે….સાંભળવી છે?

ભાગ-  ૧    |     ભાગ – ૨      |    ભાગ – ૪

સરકે બદલે પેર પર પંચ’

ઉપરની વાતમાં ચાચાના ‘જવાની’ વાતને બાજુ પર મૂકી આપણે એરપોર્ટ પર આવી જઈએ ને થોડી વાર માટે વિચારીએ કે…માંચેસ્ટરના એરપોર્ટ પર મારો બેટો આ માણસ બેઠો કઈ રીતે હશે?- છે ને ક્રિએટીવ ગતકડું…