વેપાર વાર્તા-વિચાર: ભાગ-3 | રજના ગજમાંથી રોકડી કરવી એનું નામ ‘ધી’રજ

ધીરજ આપણાં કુટુંબ સાથે રાખવી તે…પ્રેમ છે.

ધીરજ આપણાં દોસ્તો અને કાર્યકરો સાથે રાખવી તે…માન છે.

ધીરજ આપણી જાત સાથે રાખવી તે…આત્મવિશ્વાસ છે.

ધીરજ આપણા ઇષ્ટદેવ સાથે રાખવી તે…શ્રધ્ધા છે.

ધીરજ બંધુ મુર્તઝાચાર્ય

ચાલો પાછા આવી જઈએ નોહા સેન્ટ જોહન્સના વાંસના વિકસી અને હજુયે વકાસી રહેલા ગઈકાલના સવાલ પર….

વર્ટિકલ સવાલ: તો શું પછી ભાગતા-ભગાવતા-ભોગવાતા હરીફાઈના આ જમાનામાં અચિવમેન્ટ મેળવવા માટે વાંસના દાંડાને ઊગવા માટે લાંબી વાટ જોઈ ધીરજ રાખવી શું જરૂરી છે?

હોરીઝોન્ટલ જવાબ: રીડરભાઈઓ-બહેનો!….નીડરભાઈઓ-બહેનો! પાંચ વર્ષે વાંસનો પાક પેદા કરવો એ તો કુદરતની પોતાની ‘પાકી’ ઘડાયેલી સિસ્ટમ (નેટવર્ક) છે. એ સિસ્ટમને સમજી જ્યાં બંધ બેસે તે જ વાતાવરણ માટે તેને અનુરૂપ રાખી વિકસવા દેવું આપણું કામ છે. શું જરૂરી છે કે પાક હંમેશા વાંસનો જ નાખવામાં આવે?- કુદરતે દુનિયામાં દરેક પાકને પોતાનું એક અલગપણું આપ્યું છે. સમયના કોડથી આ બધાંને તેની રચના મુજબ ગોઠવવામાં આવ્યા છે.

જેમને ‘પાંચ-દસ સાલ તક ઇન્તેઝાર’ કરવાનો શોખ જ છે…તેમને એવી સહનશક્તિ પણ મળેલી છે. એમને વાતાવરણ-જમીન-તન-મન પણ એવું જ આપવામાં આવ્યું હોય છે. હવે વેપારના સંદર્ભમાં વાંસના આવા સહનશીલ ‘દર્ભ’ને પકડી રાખી વિકાસ કરવાની ઈચ્છા કરવી નરી મૂર્ખામી છે. આજે જરૂરીયાત જેટલી બને તેટલી જલ્દી સમજી તેમાંથી ‘રોકડી’ કરવાનો છે. ગઈકાલે અપાયેલા સુપર-વેપારીઓના ઉદાહરણોમાં હજારપતિથી લખપતિ અને લખપતિથી કરોડોપતિનું ટ્રાન્સફોર્મેશન માત્ર અમૂક મહિનાઓના અંતરાલે થયું છે. પછી આપણને એમ જ લાગશે ને કે ‘એમનો બાવો બાર વર્ષે બોલ્યો’. પણ કક્કાવારી દિવસોમાં શીખવામાં આવી હતી તેનું શું?

ન સમજણ પડી?….બમ્પર ગયું ને?….તો ઉપરના બંને ફકરા ફરીથી વાંચી જશો.

ઉભેલો કે આવનાર ગ્રાહકને શું જોઈએ છે?– એ ડિમાંડ બને તેટલી જલ્દી પૂરી કરી રોકડાં કરી લેવાનો છે. હવે લક્ષ્મી ચાંલ્લો કરવા આવે ત્યારે પહેલાથી મોઢું ધોઈ તૈયાર રહી ‘રીફેશ’ રહેવું મહત્વનું છે. એટલેજ આપણા શાણા ખેડૂતો પણ જમીનનું મૂલ્ય સમજી રોકડીયા પાકથી વધારે લ્હાણી કરતાં હોય છે. (અખિલભાઈ, બરોબર કીધું ને?)

નોહાસાહેબની પહેલા ‘નો’ કહેવાયેલી ને પછીથી આ રીતે ‘હોહા’ થયેલી વાતનો સાબિત મુદ્દો આ જ છે. તમને કયો પાક ‘રોકડીયો’ બનાવવો છે?- ઈન્ટરનેટ પર તમને લગતી કજીયાહીન જર, જમીન અને જોરુ બધુંયે ઉપલબ્ધ છે. ત્યારે હવે તમને શરૂઆત આજે કઈ રીતે કરવી છે યા પછી હજુયે પંચ-વર્ષિય યોજનામાં જ પડ્યા રહેવું છે?  

હે પ્રભુ! મને ધીરજ ધરવાની તાકાત આપજે…પણ એમાંય જરા જલ્દી કરજે હોં!

સુપર-માર્કેટ‘પંચ’

સ્કેન કરો…શોપિંગ કરો. (હાલમાં તો) અદભૂત લાગતો પણ ઘણાં જલ્દીથી સામાન્ય હકીકત બનવા જઈ રહેલો સુપરમાર્કેટનો આ કોન્સેપ્ટ મોબાઈલ-આંગણે આવી જ ગયો સમજો. જે પસંદ હોય તેને ત્યાં ને ત્યાંજ ખરીદી કરી ઘરે ડિલીવરી લેવાનો એટ-લિસ્ટ આ આઈડિયા પાંચ વર્ષની અંદર ભારતમાં જોઈએ કોણ લઇ આવશે?

વેપાર વાર્તા-વિચાર ભાગ-૨: (વધારે પડતી) ધીરજના ફળ ખાટ્ટા?

ગૂગલના પેલા પ્લસ મીડિયાની પલ્સ વધશે ને ઘટશે…એ એમનો વિષય છે. ચાલો…ચાલો..આપણે પાછા આપણા મૂળ વિષય પર આવી જઈએ.   

Networked_Rope

જો રતનભાઈએ બંગાળથી મળેલો નન્નો મનમાં દબાવી વધુ પડતી ધીરજ રાખી તાતાની નેનો બહાર ન કાઢી હોત તો?
          તો દુનિયાની સૌથી સસ્તી કારનું બ્રાન્ડિંગ તાતાને નામે ૨ વર્ષમાં ન થયું હોત….

જો અઝિમભાઈ પ્રેમજીએ વનસ્પતિ ઘી/તેલના ડબ્બામાં જ પુરાઈ ઝિંદગી પસાર કરી હોત તો?
          તો વિપ્રો સોફ્ટવેર માર્કેટમાં ૩ વર્ષમાં સિરમોર બન્યું ન હોત…

જો ધીરુભાઈ એ પણ ધીરજ ધરી દરરોજ કાપડના તાકાઓ જ વેચી ઘરે ગાદલું ઓઢી સુઈ ગયા હોત તો?
          તો ત્યારે ૩ મહિનામાં જ જામનગર ખાતે ‘રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રી’ નામની જામગરી ચંપાઈ ન હોત…

અરે બોસ! ધીરુભ’ઈના જ શેરદિલ ‘બચ્ચા લોગોએ’ ‘તેલ અને તેલની ધાર’ જોઈ સપ્લાયર્સ કંપનીના રિપોર્ટને આધીન રહી રાહ જોઈ હોત તો?
          તો મોબાઈલ-ફોનથી લઇ મેગા-મીડિયા માર્કેટનું ‘બાપકા ‘બીગ’ સપના’ ૩ વર્ષમાં સ્થપાયું ન હોત?…શું કહેવું છે હવે?

પેલી બાજુ સ્ટીવ જોબ્સ (એપલ) હોય, બિલ ગેટ્સ (માઈક્રોસોફ્ટ) હોય, કે એરિક સ્મિદ્થ (ગૂગલ) હોય એ સૌએ માત્ર એક જ પ્રોડક્ટ કે સર્વિસ માર્કેટમાં લાવી પાંચ વર્ષ મર્કટની જેમ સુઈ રહ્યા હોત તો…
          તો આઈ:(ફોન-પોડ-પેડ)ની આંખો ખુલતા યા પછી આખેઆખું ઈન્ટરનેટ ખોળામાં સમાતા હજુ કેટલાં વર્ષો રાહ જોવી પડત?

ઓહ પ્યારે! હવે તો આખીને આખી એન્ટરટેઈન-સ્પોર્ટસ-ફોરેક્સ ઇન્ડસ્ટ્રી આજની કે અત્યારની સફળતાનો જલસો મનાવે છે. પાંચ સાઆઆઆલ?…….કિસને દેખા હૈ મેરી જાન!

આજે મોબાઈલીયા યુગમાં આપણે સૌ હજારો-લાખો ડીજીટલ-નેટવર્કના તંતુઓથી જોડાયેલા છે ત્યારે….

  • આ નેટવર્કમાં રહેલી ગાંઠો(તકો)ને સમજવાનું જરૂરી થઇ પડે છે.
  • આ ગાંઠોને સમજવા તેનું કનેક્શન જોવું પડે છે.
  • આ કનેક્શન સમજવા કોન્સન્ટ્રેશન (ધ્યાન-ફોકસ) જરૂરી થઇ પડે છે.
  • ફોકસ (દેશીમાં ત્રાટક, બરોબરને?) એજ તો આપણું અળગાપણુ….સ્પેશિયલાઇઝેશન.

હાઆઆશ્શ !….ચાલો….પ્રમેય સાબિત થઇ ગયો. વાર્તા સમાપ્ત થઇ ગઈ. બરોબર?

ના…ના..નો. નો…નોહાભાઈ જોહન્સનો અસલી સવાલ તો હવે શરુ થાય છે.

વર્ટિકલ સવાલ: તો શું પછી ભાગતા-ભગાવતા-ભોગવાતા હરીફાઈના આ જમાનામાં અચિવમેન્ટ મેળવવા માટે વાંસના દાંડાને ઊગવા માટે લાંબી વાટ જોઈ ધીરજ રાખવી શું જરૂરી છે?

 તો હવે તેના જવાબ માટે (જો કોઈ યાત્રા ના કરવી પડે તો જ) કાલ સુધી ફરી પાછી રાહ જોવી પડે એમ છે. કેમ કે રોકડીયો પાક પણ કાંઈ કલાકોમાં થોડી મળે છે?

આ તો આજના બટુક જેવા સરપંચકાકા એમના સમય મુજબ હાજર છે. એટલે એમને ‘રોકડું’ પરખાવવું મુનાસીબ માન્યું છે. લ્યો ત્યારે તમેય મળી લો એમને..

સર‘પંચ’:

મને કોમેન્ટ્સના રીપ્લાય આપવું ઘણું ગમે છે કે….એટલેજ મારા હાથોની આંગળીઓ એકદમ નાની થઇ ગઈ છે.

એક બટકુ બ્રિટીશ કોમેડિયન પોતાની હાસ્યવૃત્તિથી કઈ રીતે પોતાની અપંગતાને હાસ્યની પંગતમાં બેસાડીને લોકોની સાથે ખુશીઓ વહેંચી શકે છે….જાણવું છે?…. તો જોઈ લો આખેઆખા અડધા લીટલ રીચીને…જ્યાં મસ્તી ભરેલાં ઘણાં તોફાની વિડિયોઝ જોવા મળી શકે છે. જો જો પાછા આખો દિવસ એમાં ને એમાંજ ગાળતા…

http://www.youtube.com/user/richw4

વેપાર વાર્તા-વિચાર: તાજા વાંસની [વાસી થઇ ગયેલી] વાર્તા……વેપારના સંદર્ભમાં.

Bamboo_Trees

આપણે સૌએ કોઈકને કોઈક રીતે સેલ્ફ-અથવા બિઝનેસ ડેવેલોપમેંટને લગતા પ્રોગ્રામ કે સેમિનારમાં હાજરી આપી હશે, ખરુને? મન માટે મોટિવેશન અને પ્રોડકટીવીટી માટે પ્રેરણાત્મક બનતા આવા પ્રોગ્રામ્સ મગજના વિકાસમાં વેક્યૂમ-ક્લિનર જેવું કામ કરે છે. વખતોવખત નકારાત્મક પરિબળોની ધૂળ સાફ થતી રહે છે. વિચારો અપડેટ્સ થતાં રહે છે.  

પણ સામાન્યત: આવા સેમિનારમાં દિમાગ પર બમ્બુ વાગે તેવું એક બોરિંગ ઉદાહરણ ખાસ જોવા મળે છે. વાંસનું. બામ્બુનું

 “મિત્રો, તમને ખબર છે?…વાંસને પકવતા પાંચ વર્ષ લાગે છે. બી વાવ્યા પછી પાંચ વર્ષ સુધી ધીરજ ધરી, શાંતિ રાખી વાંસને ઉગવા દેવામાં આવે ત્યારે વખત આવ્યે લાંબે ગાળે ઉંચે ઉગી આ પાક સુપર કમાણી કરાવી આપે છે. આપણા સ્વ-વિકાસનું કે વેપાર-વિકાસનું પણ કાંઇક એવુંજ છે. સમયને સમજી જરૂરી જગ્યાએ રોકાણ કરવામાં આવે ત્યારે મોટો લાભ થાય છે. માટે મનુષ્ય-માત્ર માટે જરૂરી છે કે ધીરજ ધરી સહનશીલતા રાખી રાહ જુએ. તેમાંજ તમારી કર્મશીલતા છે. ટૂંકમાં, ‘થોભો, સમજો, રાહ જુઓ અને આગળ વધો’ની નીતિ આપનાવી જીવનલક્ષી વિકાસ સાધવો જોઈએ. તમારા આત્માને પર પરમ-શાંતિનો અનુભવ કરાવવો હોય ત્યારે ધીરજ ધરી મનને, સમયને આધીન રહી કર્મ કરતા જઈ ફળ મેળવવું એ સુખી મનુષ્યનું સુંદર લક્ષણ છે ”

આઆઆઆઅહ્હ્!….ભક્ત વાંચકો! આટલું શુદ્ધ વાંચવાની પણ ધીરજ રાખી આપ બેશુદ્ધ ન થયા એ બદલ આપનો ખૂબ ખૂબ આભાર!

સાવ બોર્ર્ર્રર્ર્રિંગ…ખોટી વાત…ખોટી સમજણ.

ઓહઉફફફ!…ઝટકો લાગ્યોને?- આટલાં સેમિનારમાં શીખીને આવેલી આવી સરસ મજાની વાત વર્ષો પછી જ્યારે પાછી યાદ આવે ત્યારે તે વખતે શીખેલા જ્ઞાનની ભેંસ પાણીમાં બેસી ગયેલી દેખાય એ દેખીતું છે. પણ આ વાત આ બંદાની નથી. એટલેજ આટલું ખુલ્લું કહેવાની આ પાર્ટીએ હિંમત કરી છે. આ વિરોધી વાક્ય તો ઈન્ટરનેટના જમાનામાં ઉલટું સાબિત કરી વાંસની વાતને રીફ્રેશ કરનાર મારા બીજા એક લેખ-ગુરુ શ્રીમાન નોહા સેન્ટ જોહન્સનું છે.

ઓફકોર્સ, મને આજે આ લેખ-ગુરુના પ્રબળ શુક્રની વાત નથી કરવી પણ તેના આ ‘ધીરજ’, ‘સબ્ર’ કે ‘સબર’ કે ‘સહનશીલતા’ની ચમકીલી વાત કરવી છે. ગામ આખું જ્યારે ‘પડ્યું પાનું નિભાવવાની’ એકજ વાત કરતુ હોય ત્યારે આ પડેલા ‘પાના’ને ખોલવાની હિંમત માટે આ સબરના સાબરને કેટલો કંટ્રોલમાં રાખવો ને કેટલો જોર કરી દોડાવવો એવી સમજણ આપી નોહા સેન્ટ જોહન્સે સાચે સાવ જ અલગ કામ કર્યું છે. એટલે જ મારા બ્લોગ માટે આવા સાવજની વાત કરવામાં મને પણ ઘણી ખુશી થાય છે.

તો બંધુઓ, ભગિનીઓ…..આ નોહાભાઈ વાંસની વાતને ઉલટી લટકાવી ‘વધુ પડતી ધીરજના ફળ ખાટ્ટા’ ના મુદ્દાને સીધો સાબિત કેમ કરશે એની ‘ટુ ધ પોઈન્ટ’ વાત બસ (ઓયે….પાંચ વર્ષે નહિં) આવતી કાલે જ (આ બીજા ભાગમાં)……

ત્યાં સુધી તમ તમારે આ સરપંચમાં ‘પતે કી બાત’ જોઈ જ લ્યો.

સરકાર્ડ‘પંચ’

ફેંકાફેંકી!  એય પાછી ધંધામાં કાર્ડ ફેંકીને?!?!?!?!?  દુનિયા આખી ” પૈસા ફેંક તમાશા દેખ” કહેતું હોય ત્યારે આ કોરિયન છોકરો ધમાલ કરીને બતાવી રહ્યો છે:

“કાર્ડ ફેંક ડાઇરેક્ટ, ….ઔર તમાશા દેખ ઇનડાઇરેક્ટ….સેમસંગ બ્રાન્ડકા!…….આને કહીશું કે દિલફેંક કાર્ડ-ફેંકુ