એક ક્લાસી કબૂલાત !

વેલ ડન ! મસ્ત કામ કર્યું !

દસ વર્ષ અગાઉ જ્યારે ભરપૂર વાંચ્યા બાદ લખવાની શરૂઆત કરી ‘તી (યકીનન ! તમે ફેસબૂકની ટાઈમલાઈન ચેક કરી શકો છો) ત્યારે મારી પર ઘણાં લેખકોનો પ્રભાવ હતો.

ખાસ કરીને માર્કેટિંગની ધજા ફરકાતો આવ્યો ‘તો ત્યારે બ્રાયન ટ્રેસી, સેઠ ગોડિન, જેફ વૉકર (સોરી ! એ આપણા જોહ્ની વૉકરનો ભાઈ નથી હોં ને), જેય અબ્રાહમ, ટોની રોબિન્સ, ઇબેન પેગન જેવાં ઘણાં ધૂરંધરોની બૂક્સ, ઓડિયો-વિડિયોઝથી હું નહાયેલો હતો.

પછી આ દશકમાં તેમના ગાઈડન્સ, ઇન્ફ્લ્યુઇન્સથી બીજાં ઘણાં માર્કેટિંગ ક્રિયેટિવ્સ સાથે પણ પનારો પડ્યો છે. જેમાં જેમ્સ અલટૂચર, બ્રાન્ડન બરશાર્ડ, ગેરી વેઈનરચૂક, ગ્રાન્ટ કાર્ડન જેવાં સુપર દિમાગવાળાં માર્કેટિંગ માસ્ટર્સ શામેલ છે.

જેઓએ મને વિચારતા, વાંચતા, લખતા અને પ્રેઝેન્ટ કરતા શીખવ્યું છે. તેમની ગુલાબો-સીતાબો-કિતાબોએ મારી પણ લાઈફ ‘આઈડિયાઝ’થી ભરી દીધી છે. એવાં ‘ગુરુ’ઓનો હું ‘શુક્ર’ગુઝાર છું.

પણ આ સૌમાં મને તેમની કેટલીક વાતો (અ)સામાન્ય લાગી હોય તો તે એ છે કે:

🗣 “ગમે તેવાં સંજોગો હોય, પરિસ્થિતિ હોય, છતાં હંમેશા તમારી જેટલી તાકાત હોય એટલું ઊંચું અને અસીમ વિચારવાની ટેવ રાખવી.”

🗣 “તમારી પાસે જો યુનિક વિચાર હોય, આઈડિયા હોય, પ્રોડક્ટ હોય, સર્વિસ હોય કે સ્કિલ હોય. તેને જરૂરી એવાં દરેક પ્લેટફોર્મ્સ પર બિંદાસ્ત માર્કેટિંગ કરી વહેંચતા રહો, વેચતા રહો.”

🗣 “જે કાંઈ સમાજોપયોગી સેવા, વસ્તુ કે સ્કિલ હોય તેને યુનિક રીતે, ક્રિયેટિવ રીતે, સાવ અલગ લાગે એ રીતે પેશ કરો, કેશ કરો અને પછી એશ કરો.”

🗣 “આઈડિયાનો જમાનો છે. એટલે અત્યારે જે રીતે ટુલ્સ અને પ્લેટફોર્મ્સ મળ્યાં છે તે સૌથી શ્રેષ્ઠ અને આઇડિયલ છે. તો પછી તેનો ઉપયોગ પણ સુપર-શ્રેષ્ઠ થાય તે માટે સતત નવું વિચારતા રહેવુ. અમલ કરતા રહેવુ. ભલેને પછી વય કોઈપણ હોય. બસ તે વ્યય ન જાય તેનું ધ્યાન રાખવું. નહીંતર..

🗣 “મોતના બિછાને હોવ ત્યારે ‘બધું હતું છતાં કર્યું નહિ.’ એવો કોઈ જ એ વસવસો ન રહી જાય. કારણકે એ વસવસો બહુ જલ્દી માનસિક મોત આપી દેતું હોય છે.”

તો હવે સ્કિલ્સને, સોલ્યુશન્સને કોરેકોરા કબરમાં દફનાવી દેવા કે બાળી નાખવા એ દરેકની અંગત ચોઈસ છે. પણ ધ્યાન રહે એ ચોઈસનું પરિણામ આપણા જીવનની ‘વ્યાખ્યા’ આપવા માટે પૂરતી છે. (ચૂઝ યોરસેલ્ફ વેરી ઇફેક્ટીવલી.)

અરે હાં ! ઉભા રહો. જતા-જતા એક બીજી વાત પણ કહી દઉં.

આઈડિયા?! મેગેઝિનના આવનારાં અંકોમાં ઉપર જણાવેલાં માર્કેટિંગ મહારાજોના મેજીક-મંત્રો વિશે જણાવવાનો છું. એટલે એમેઝોન કિન્ડલ એપ કે ગમરોડ પર રહેવાની આદત રાખજો બાપલ્યા.

ઓકે બંધુ, બસ ! આજે એટલું જ બધું.

આઈડિયાનો ભંડારી,
મુર્તઝા.

આઈડિયા મેગેઝિન- જૂન

આઈડિયા?! મેગેઝિન- જૂન’21 (પાર્ટ-1)

“મુર્તજાભ’ઈ, અમદાવાદ-વડોદરા એક્સપ્રેસ હાઇવે જયાંથી શરુ થાય છે ત્યાંથી તમારું ‘આઈડિયા મેગેઝીન’ વાંચવાની શરૂઆત કરી. વડોદરા આવ્યું એ પહેલા જ કિન્ડલ એપની અંદરના મેગેઝીનની ૧૦૦% રીડિંગ મજલ પુરી થઇ ગઈ. માંજલપુરા તો પછી પહોંચવાનું થયું. પણ મજા આવી ગઈ.”

સામાન્ય રીતે કોઈ પણ પ્રોડક્ટ ખરીદ્યા પછી તેના અનુભવ વિષે કાંઈક કહેવાનું થાય તેને આમ તો અંગ્રેજીમાં Testimonial અથવા Review કહેવાય છે. પણ કોઈક વાચકની આવી અવાચક કરતી પ્રતિક્રિયા આવે તો તેને હું ‘Tasty’monial કહું છું. 😍🥰

એની વે ! પાછલાં મહિનામાં તબિયતની બાબતે જે માછલાં ધોવાયાં તેમાંથી મસ્ત બની બહાર આવ્યા બાદ આઈડિયા?! મેગેઝિનના પબ્લિશીંગનું કામ પણ બે મહિના જાણે ‘ગામે વયું ગ્યું’.

પણ પેલી આપણી ઓલિમ્પિક દોડવીર દૂતી ચાંદ જેમ અત્યારે ભાગવા માટે પાછલો રિકોર્ડ તોડવા જેમ તનતોડ પ્રયાસ કરી રહી છે, તેમ મેં પણ મે મહિનાનો અંક આ જુલાઈની પહેલી તારીખે પબ્લિશ કરી મારા આંગળાંને દોડતાં કર્યા છે. ને હવે ફરી એકવાર તેમાંય ભાગ પાડ્યો છે. (આઈ મીન પ્રયોગ કર્યો છે.)

યસ ! હવે એમ કોશિશ છે કે દર મહિને પબ્લિશ થતું આઈડિયા મેગેઝિન હવે દર પખવાડિયે પબ્લિશ કરવાની પહેલ કરી છે. એટલે યુઝ્યુઅલી 6 આર્ટિકલ્સ હવે 4-4 માં વિભાજીત થઈને થનગાટ થતુ આવશે. વળી કિંમતમાં પણ અડધી થઈને આ રીતે હજુ મીનીમમ બની આઈડિયાઝનું મેક્સિમ ફોકસ આપવાની કોશિશ કરશે.

(બોલો, તમને મારુ આ પગલું ગમ્યું હોય તો કોમેન્ટમાં ‘લે ! આ તમે સારું કર્યું હોં !’ લખશો તો મનેય સારુ લાગશે.)

ખૈર, જૂન ૨૦૨૧ના અંકના આ પહેલા ભાગમાં જાણીશું…

૧. તમારી કંપનીના વિઝન અને મિશનને ક્રિયેટિવ રીતે જાણો એક નવા જ ટૂંકા સૂત્રમાં…

૨. કાર-રેન્ટલ કંપની ઉબર કઈ રીતે તેની સર્વિસ દ્વારા આંગળી ચીંધ્યાનું પૂણ્ય કમાઈ શકે છે? જેનો ઉપયોગ (એટલે કે આઈડિયા) તમે પણ તમારી ગાડી દ્વારા લઇ શકો છો. સાવ સિમ્પલી અને આઇડિયલી !

૩. એક ઇટાલિયન વ્યક્તિનું વિઝન તેને આફ્રિકામાં લઇ જઈ એવું સોલ્યુશન આપે છે કે તેના બનાવેલા તોસ્તાની મશીનથી ચોખ્ખું પાણી, પૂરતી વીજળી અને ઇન્ટરનેટ વાઇફાઇની સુવિધા ગામડાંમાં પણ ફેલાઈ જઈ રહી છે.

. એક ખેડૂત જયારે રેંઢા પડેલાં ઘંઉના કોદરામાંથી કિચનવેર્સ (થાળી, વાટકા, છરી, કાંટા-ચમચી) બનાવવાનું સફળ સાહસ કરે છે ત્યારે…

એવાં અપનાવવા લાયક આઈડિયાઝ અત્યારે જ ડાઉનલોડ કરી લ્યો. બાકી ભાગ બીજો આ બીજા પખવાડિયે બસ ! આવ્યો જ સમજો.

યોગી, ઉદ્યોગી અને ઉપયોગી !

Help

ઈન્ટરનેટના વિકાસ પહેલા જ્યારે માહિતી મેળવવાની સીમિત અવસ્થાને લીધે ‘કાંઈક કરી છૂટવા’ વાળી વ્યક્તિઓ લાઈફને ખૂબ નજીકથી માણવા ઘરબાર છોડી વિચરવા નીકળી પડતા. ને પછી એક અવસ્થા એવી આવતી કે લોકો જ તેમને યોગી અથવા સાધુ તરીકે ઓળખી લેતા.

ત્યારે તેઓ તેમના જેવાં જ બીજાંવને સાધુ અને યોગી બનાવવાનું મિશન રાખી આશ્રમની સ્થાપના કરતા. ને પછી એ આશ્રમ જ ગુરુકૂળની ગરજ સારતું. જેમ કે સ્વામી વિવેકાનંદ, સ્વામી સચ્ચિદાનંદ, મોરારી બાપુ વગેરે.

આજે જ્યારે સેકન્ડ્સમાં મળતી માહિતીઓના ભંડારાને લીધે ઘણી એવી વ્યક્તિઓ તેમનામાં રહેલી પ્રોફેશનલ-ધૂનને માણવા એક નાનકડા આઈડિયાનો સહારો લઇ બહાર આવે છે, ત્યારે વખત જતે તેમાંથી સર્જાતું તેમનું તોતિંગ એમ્પાયર એવા જ ‘આશ્રમ’ની ગરજ સારે છે. જેમાં જોડાયેલી પ્રોડક્ટ-સેવા, પીપલ, પ્લેસ અને પાવરથી જ તેઓ ઉદ્યોગી સાધુ બને છે.

બાબા રામદેવ, સદગુરુ જગ્ગી વાસુદેવ,ગૌર ગોપાલદાસ, એવાં જ ‘ઉદ્યોગી’સાધુઓ છે. જેઓએ સમયાનુસાર બીજાને નડ્યા કે અડ્યા વિના અત્યારના સંજોગોમાં પ્રોબ્લેમનું સોલ્યુશન આપી તેમના સ્ટાર્ટઅપને આધુનિક આશ્રમ રૂપે વિકસાવ્યું છે.

આવી હરતી-ફરતી યુનિવર્સીટીનો લાભ લેવા તકસાધુ બનવું યોગ્ય છે.

મેડિટેટિવ મોરલો:

માત્ર યોગી બનવાને બદલે ઉદ્યોગી બનીયે છીએ ત્યારે દરેક માટે ઉપયોગી પણ બનીયે છીએ.” – મુર્તઝાચાર્ય (ઇ.સ.પૂ ૨૦૧૮)

(વેપાર વ્યક્તિત્વ): મહાસત્તાનું ‘મોદી’ફાઈડ માર્કેટિંગ એટલે…

PM Mr. Narendra Modi

.

એક મહાસત્તાની જમીન…’મેડિસન’ સ્ક્વેર પર મોટિવેશનલ સ્પિચ અને મેગા-મેદનીના સર્કલ દ્વારા પોતાના દેશ અને દેશવાસીઓનું માર્કેટિંગ કરી બતાવનાર મોદી નામના આ મહાનાયકે સાબિત કરી બતાવ્યું છે કે ભારત પણ એક (દબાવાયેલી) મહાસત્તા હતી અને હવે જનસત્તાની મદદથી પાછી મેદાનમાં લાવવામાં આવી રહી છે.

જેનો ‘સરકારી (અને સહકારી) શુક્ર’ જયારે પ્રબળ હોય ત્યારે ‘મંગળ’ પણ નડ્યા વિના સાથ આપતો રહે છે તેનું આ એક તાજું ઉદાહરણ છે. વિવિધ મીડિયા દ્વારા સાચું જ કહેવાયું છે કે ગઈકાલે એ જગ્યા ખુદ ‘મોદી’સન બની ગઈ હતી. અને કેમ ન બને?

જે દેશનું સોશિયલ મીડિયા આટલું બધું ક્રિયેટીવ હોય અને જેનો સામાજિક ક્ષેત્રે અક્સીર ઉપયોગ કરી શકાતો હોય ત્યારે ‘શેમલેસ’ પ્રમોશન કરવું પણ જરૂરી થાય છે. મોદી સાહેબે આ જ તક ઝડપી છે અને એક કાંકરે ઘણાં ફળો તોડી બતાવ્યા છે.

વર્ષો પહેલા ઈ.સ. ૧૮૯૩માં શિકાગો ખાતે અમેરિકનોને ઘેલું લગાડનાર એક યુવા નરેન્દ્ર જ હતો. અને આજે વર્ષો પછી આ યુવાદિલ નરેન્દ્રએ રિપીટેશન કર્યું છે. ત્યારે આપણે સૌ જુવાનોને (પંદર-વીસ દિવસ સુધી ન ધોવાયેલી જીન્સની પેન્ટમાં પ્રોફાઈલ ફોટો પડાવ્યે રાખી) ‘માત્ર ફક્ર મહેસૂસ’ કરવાને બદલે એ મહાનાયકની ‘કેટલીક ન કહેવાયેલી’ વાતોને સમજી મિશન આગળ વધારતાં જવું પડશે.

મોદી સાહેબની સુઘડ બોડી લેન્ગવેજ એ જ બતાવે છે કે તેઓ એક સુપર સોફટવેરની જેમ ખૂબ ‘રિસોર્સ હંગ્રી’ છે. તેઓ એમ ઈચ્છે છે કે તેમની જેમ તેમના દેશનાં જુવાનો પણ એવાં જ એંગ્રીયંગ વિચારો ધરાવે અને તેમને સાથ આપે.

બીજાંવની સાવ ક્ષુલ્લક લાગતી બાબતોનો વિરોધ કરવામાં ટાઈમ-પાસ કરવાને બદલે ખુદના ‘આઈડિયા’લિસ્ટીકને બહાર કાઢવા જ પડશે. ‘પંજાની આંગળી’ઓને બંધ રાખવાને બદલે ખોલવી પડશે. માત્ર મનીમાઈન્ડેડ બની રહેવા કરતા મેચ્યોર અને મદદ કરનાર માઈન્ડ બનવું જ પડશે.

અને જો નહિ કર્યું હોય તો….એક દિવસ એવો આવી શકે જ્યારે ખોબેખોબા રડતી વખતે આંસુઓ પણ સાથ નહી આપે. (આવું વાંચીને હસવું આવે, પણ સાચું કહું છું દોસ્તો. વાત હસી કાઢવા જેવી નથી.)

“ન થી હાલ કી જબ હંમે અપની ખબર,
રહે દેખતે લોગોકે ઐબ-ઓ-હુનર,
પડી અપની બુરાઈઓ પે જો નઝર,
તો નિગાહમેં કોઈ બુરા ન રહા.” – બહાદુરશાહ ઝફર.

(ઐબ-ઓ-હુનર= બીજાંને ઉતારી પાડતી વાતો)

‘મોદી’ફાઈડ મોરલો:

“જો તમારું દરેક કામ, વર્તણુંક, સામેની વ્યક્તિને અભિભૂત કરે, પ્રેરણા આપે, નવું સ્વપ્ન જોવાની તાકાત બક્ષે, નવું કરી બતાવવાનો વિચાર આપે યા શીખવે તો દોસ્ત!…સમજો કે તમે લીડર છો જ.” –પીટર ડ્રકર

#ModiatMadision

(Photo Credit: deccanchronicle.com)

દરેક માણસની એક કિંમત હોય છે, વેલ્યુ હોય છે….

“દરેક માણસની એક કિંમત હોય છે, વેલ્યુ હોય છે. જો તે જાણી તેને ઓફર કરવામાં આવે તે ખરીદાઈ શકે છે. અને ઓફર પણ એવી મજબૂત હોય કે તે નકારી ન શકે.”

‘ગોડફાધર’ ફેમ મારિયો પુઝોનું આ વાક્ય બોલવામાં સાવ સહેલું લાગે છે. પણ તેમાં માર્કેટિંગના ઘણાં ફંડા ક્લિયર છે. વાત એટલા માટે યાદ આવી કે આ પાછલાં મહિનામાં વાક્યને સાર્થક કરે તેવી બે ઘટનાઓ બની ગઈ.

1. થોડાં અરસા અગાઉ આવીને ચાલી ગયેલી એપલમેન સ્ટિવ જોબ્સની ફિલ્મ ‘જોબ્સ’માં મુખ્ય રોલમાં ચમકેલા અભિનેતા એશટોન કુચરને (આઈ.બી.એમ બેઝ્ડ) ચાઈનિઝ કંપની લિનોવોએ કેટલાંક મિલિયન ડોલર્સના પગારે ‘પ્રોડક્ટ એન્જિનિયર’ની જોબ આપી ખરીદી લીધો છે. જે અત્યાર સુધી એપલની પ્રોડકટ વેચતો હતો, હવેથી માઈક્રોસોફ્ટ-યુક્ત હાર્ડવેર અને સોફ્ટવેર વેચશે. –  (ફિલ્મ ભલે બરોબર ન વેચાઈ હોય, પણ તેનું ટેલેન્ટ વેચાયું.)

2. અમેરીકાનની ડિજીટલ જાસૂસી સંસ્થા NSA ની (સ્પાય) કામગીરી સરેઆમ જાહેર કરી અમેરિકાની સરકારમાં (વખોડાયેલો ?!?!?) એડવર્ડ સ્નોડેનને રશિયાની સરકારે (વખાણી) કેટલાંક વધુ બિલિયન રૂબલ્સ આપી તેમની એક ‘મુખ્ય સાઈટ’ માટે તેને ખરીદી લીધો છે. જે અત્યાર સુધી પોતાના દેશની સેવા કરતો હતો તે હવેથી વિદેશની હવા ફેરવશે. –  (ક્યા બતાયેં સાબ! ઉસને અપૂનકો ઝક્કાસ ‘ભાવ’ દિયા!)

બોલો: “તમારી કિંમત કેટલી?….તમે (વ)ધારો છો એટલી”

તમને આ જ બાબતે આવો બીજો આર્ટિકલ પણ વાંચવો-જાણવો ગમશે. 

વેપાર વયસ્ક: સુપર સર્ચ-એન્જિનથી સુપર પાવર સોલર એનર્જીના એ ૧૫ વર્ષની ગૂગલી સફર….

Google-Garage

Google-Garage | Photosource- mashable.com

“મને એવા લોકોથી સતત ડર રહે છે. જેઓ કાંઈક અનોખું કરવાની શરૂઆત ગેરેજમાંથી કરે છે.” –

ગૂગલથી વાગેલી લપડાકો પછી થોડાં વર્ષ અગાઉ માઈક્રોસોફ્ટના બિલ ગેટ્સનું આ ક્વોટ ચર્ચાસ્પદ બન્યું હતું. તેને એ બાબતનો આજે પણ સતત ભય રહ્યો છે કે ગૂગલ ક્યારેક તો તેને ગળી જ જશે.

એટલે બિલે તેને પછાડવાના બધાં જ પેંતરાઓ અજમાવી જોયા છે. પણ…શરૂઆતથી જ આ જાયન્ટ પેલી પરીની જેમ ખૂબ ઝડપથી જમી (કે જામી) ગયો હતો. અને બિલના હાથે આવ્યું માત્ર ન જમ્યાનું ‘બીલ’…

ખૈર, આજે ગૂગલ ૧૫ વર્ષનું થઇ ચૂક્યું છે. તેની પાછળ તેની ખૂબ રસિક ઘટનાઓ, કથાઓ, પ્રસંગો, ક્ષણો તેના અલ્ગોરીધમની જેમ ‘ઇન્ડેક્સ’ થઇ ચુક્યા છે. નેટ પર માત્ર ‘સર્ચ’ બહેતર કરવાની સિસ્ટમ લઇ આવનાર તેના બે સ્થાપકો લેરી પેઈજ અને સર્ગેય બ્રિનના દિમાગ અસામાન્ય કરતા પણ થોડાં વધારે હાઈપર છે.

તેઓએ દુનિયામાં માર્કેટિંગ-ટેકનોલોજીનું અત્યાર સુધી સૌથી ‘ઉત્ક્રેસ્ટ’ ઉદાહરણ મુક્યુ છે. સુપર સર્ચ-એન્જીનથી લઇ સુપર-પાવર સોલર એનર્જી સુધી વિકસતું રહેનાર ગૂગલ મહારાજનું સ્તોત્ર લેખને અંતે મુકેલી લિંક પરથી જાણી શકાય છે.

આ ફોટો ગૂગલના ‘લેબર રૂમ’નો છે જ્યાં એ છોકરાંઓ એ કોઈપણ પ્રકારનો ‘ગે’રલાભ લીધા વિના માત્ર તેમના ગોલ પ્રત્યે ધ્યાનસ્થ થઇ બાળ-ગૂગલને જન્મ આપ્યો. પણ ત્યારે ઓફિસીયલી તેનું નામકરણ થયું ન હતું.

તે બેઉને જ્યારે સ્ટાફની સંખ્યા વધારવાની જરૂર પડી ત્યારે એક દિવસે આ ગેરેજને ગંજમાં કન્વર્ટ કરવા તેમની મદદે સૌ પ્રથમ એક ભારતીય ભડવીર (વેન્ચર કેપિટલિસ્ટ) કેટલાંક કરોડોનું ઇન્વેસ્ટમેન્ટ લઇ આવ્યા.

નામ : ‘રામ શ્રીરામ.”

બસ્સ્સ્સ્સ્સ…પછી તે બાદ…ગૂગલની ગૂગલીઓ આઈ.ટી ઇન્ડસ્ટ્રીઝને સતત આંટા આપતી જ રહી છે. આજે પણ રામભ’ઈ તેના બોર્ડ ઓફ ડાયરેક્ટર્સમાં સિરમોર છે અને ગૂગલની સાથે તેની અન્ય કંપનીઓને “રામ બોલો ભાઈ રામ” બોલવા દેતા નથી.

“દોસ્તો, ઈન્ટરનેટની અવનવી કથાઓ વિશે અઢળક માહિતીઓ વરસી રહી છે. કેમ, કઈ રીતે, કેટલું ઉલેચવું એ આપણી ઉપર જ નિર્ભર છે. બસ આંખો ખુલ્લી રહે એ જરૂરી.” – એ વિશે વિગતે વાત કરી તેમાંથી કાંઈક લાભ મેળવવા માટેની ટેકનિક્સ આગામી સેમિનારમાં પણ બતાવવી છે. બસ થોડાં ઇન્તેઝાર !

ગૂગલ સ્તોત્ર: https://netvepaar.wordpress.com/2011/04/03/i_am_the_google/

IPhone 5C: colorful Or cheap ? યા કુછભી નયા નહિ મિલા રે….?!?!

iPhone 5C

શહેરના કોઈ સોફિસ્ટિકેટેડ જુવાનને ગામડાનો ભાતીગળ પોશાક પહેરાવી (સમજો કે તરણેતર)ના મેળામાં છુટ્ટો મુકવામાં આવે તો કેવો લાગે?- એવો જ ગઈકાલે લોન્ચ થયેલો એપલનો નવો ફોન iPhone 5C બન્યો છે.

“મારા ગ્રાહકોને શું જોઈએ છે, હું તેની પરવા કરતો નથી. પણ એમને કેવી બેસ્ટ અને યાદગાર પ્રોડકટ/સર્વિસ આપી શકું એ બાબત મારા માટે વધારે અગત્યનું છે.”

એવું કહેનાર અને માનનાર સ્ટિવ જોબ્સે વર્ષો સુધી ખુદના આઈડિયા પરથી સુપર સક્સેસીવ માર્કેટ ચલાવ્યું. પણ હવે તેના ગયા પછી ઘેંટાના ટોળાની જેમ ડિમાંડ પૂરી કરતુ એપલે ‘ઇનોવેશન’ના જીનને સ્ટિવની કબરમાં પુરી દીધું હોય એવું લાગી રહ્યું છે. જે થઇ રહ્યું છે તે માત્ર ઇમ્પ્રુવમેન્ટ. નો ઇનોવેશન!- વાત પૂરી.

મોબાઈલ-ટેકનોક્રેટ્સ અને તેના સર્વે હરીફોએ ગઈકાલના લોન્ચ બાદ “કુછભી નયા નહિ મિલા રે….” કહી ખંધુ હસીને પાર્ટી મનાવી છે. તેની સામે એન્ડ્રોઇડ અને સેમસંગને કેટલાંક બોનસ પોઈન્ટ પણ મળ્યા છે.

ખૈર, -.-.-.-.-.-.-.- ધારો કે એ જ સ્ટિવ ફરીથી ક્યાંકથી પેદા થઇને પાછો આવી જાય તો સૌથી પહેલું કામ થોડી વાર માટે જ રડવાનું તો કરશે. પણ સાથે સાથે ‘માતૃ-ભગિની’યુક્ત વિદેશી શબ્દ-પ્રયોગો કરશે.

પછી તેના હાલના CEO ટિમ કૂકને ક્યાંક મોકલી દેશે. પછી તડીપાર કરાયેલા તેના એન્જિનિયર સ્કોટ ફ્રોસ્ટેલને પાછો લઇ આવશે અને સોફ્ટવેરની અનોખી નવી સિસ્ટમ લઇ આવશે.

પછી તેના જીનિયસ ડિઝાઈનર જોનાથન ઇવ પાસે કોઈક મરી પરવારેલા હાર્ડવેરમાં નવો જાન ફૂંકી હાર્ડવેર માર્કેટમાં રેવોલ્યુશન લાવશે. અને આ જોઈ મારા જેવાં વર્લ્ડ-વાઈડ ચાહકો ૭૨૦ અંશના ખૂણે નાચવા લાગશે.

આ હું યકીન સાથે એટલા માટે કહી શકું કે પાછલાં દસકાથી એ સ્ટિવડાના દિમાગી દીવડાને સળગતો જોયો છે. મેં તેને સમયાંતરે ‘અશક્ય’ નામના શબ્દ માંથી ‘અ’ કાઢતા જોયો છે. – (પૂછના હૈ તો મેરે દિલસે પૂછો કે મૈ હોર્લિક્સ ક્યોં પીતા હૂ?).

પણ હાય રેએએએએ! વોહ દિન કહાં સે લાયેએએએએ?

બટ ફિકર નોટ! અત્યારે સ્ટિવ જેવો જ એક ડાયનામિક અને મસ્ત માણસ માર્કેટમાં આવી ગયો છે.: ટેસ્લા કંપનીનો માલિક મી. એલન મસ્ક. એની પર નજર રાખવા જેવી છે. લીખ લો ઠાકુર કુછ નયા આ રહા હૈ!

વેપાર વિકાસ: ….જ્યારે એવા નવા જ ધંધાની શરૂઆત કરો ત્યારે….

Hammer-Hand

સવારમાં એક નેટ-દોસ્ત તરફથી સવાલ આવ્યો. તેમને ‘પૌષ્ટિક’ જવાબ આપવો જરૂરી લાગ્યો એટલે ‘પોસ્ટ’ રૂપે આપ સૌની સાથે….

“મુર્તઝાભાઈ, એક પ્લમ્બિંગ-ઇલેક્ટ્રિક જેવી રોજમરાની જરૂરિયાતના ઉપકરણોના રિપેરિંગની સુ-વ્યવસ્થિત ધંધાદારી સેવા શરુ કરવાનું વિચારું છું આપ જણાવી શકો આ વિચાર કેવો છે? માર્કેટિંગ કેમ કરવું ? અલબત્ત શરૂઆતમાંજ અને બીજા ક્યા ક્યા ક્ષેત્ર આમાં આવરી શકાય?”

જવાબ:

“ ભાઈ, પહેલા તો પ્લમ્બિંગ-ઇલેક્ટ્રિક જેવા કામોની સ્કિલ્સની બક્ષીશ મળી (અને ભળી) છે તે માટે અભિનંદન. જે કામ કરવાનું તમતમતું પેશન હોય અને માત્ર એક ગ્રાહક તરફથી ‘પ્રોફેશનલી કરવાનો ઓર્ડર’ આવ્યો હોય તો ‘યા હોમ’ કરીને ઘરેથી પણ શરૂઆત કરી દેવી.

એટલાં માટે કે એવાં કામોમાં તકોની ભરમાર રહેલી છે. જેમાં દિવસે-દિવસે અનુભવના જોરે વધુ ખીલવાની તકો પણ મળતી રહે છે. ખાસ કરીને મોબાઈલ્સ અને ઘરેલું ઈલેક્ટ્રોનિક ગેજેટ્સને જાતે રિપેર કરવું બીજાં લોકો માટે ટીડીયસ લાગતું હોય છે અને જો તમે પોશાય એવાં ભાવમાં સેવા આપી શકો તો થોડાં જ અરસામાં રીપેરેબલ ગેજેટ્સનો ખડકલો થઇ શકે છે.

ધ્યાન રાખવા જેવી બાબતો:

•  ઉપકરણમાં રહેલા પ્રોબ્લેમનું (ઈમાનદારી સાથે) સ્પષ્ટ સોલ્યુશન આપશો. શક્ય છે બીજાં ઘણાં લોકો ન આપી શકે. ત્યારે એવાં વાતાવરણમાં તેનો ભરપૂર લાભ લઇ-આપી શકો છો.

•  જો નાનકડી અને આરામદાયક જગ્યા પહેલેથી તૈયાર હોય તો સારું. બાકી ‘ધંધો કરવા માટે ખાસ જગ્યા’નો ખર્ચો બચાવી રસોડા અથવા ભંડકિયાથી શરૂઆત કરી શકાય. (પછી કામ વધે ત્યારે થયેલી પ્રોફિટથી ખિસ્સા અને જગ્યાનું ક્ષેત્રફળ આપોઆપ વધવાનું જ છે.) [રેફ: એપલ, માઈક્રોસોફ્ટ…]

•  ઉપકરણોને રિપેર કરનાર સાધનો-tools પણ થોડાં લેટેસ્ટ અને મજબૂત (સમજો કે મોંઘા) હોય એવાં રાખવા. (એમાં ‘ચાઈનાપણું ન જ કરવું.).

•  રિપેર થયેલા સાધનની ડિલીવરી…’આવતીકાલેને બદલે ગઈકાલે આપવી.’ (આ વાક્ય વારંવાર વાંચશો.)

•  એક વાર રિપેર થયેલું સાધન બરોબર ચાલે છે ને?- એવું અપડેટ કસ્ટમર પાસેથી સમયાંતરે મેળવતા રહેશો તો નાનકડા મોબાઈલથી મોટી ઇન્ડસ્ટ્રીઅલ મશીનરીનું રિપેરિંગ કામ પણ વગર જાહેરાતે મળી રહેશે.

•  ખૂબ મહત્વની વાત: ‘ખુદના ઘરેલું પ્રોબ્લેમ્સ’ની અસર ગ્રાહકના ઉપકરણ પર ન પડે એનું ખાસ ધ્યાન રાખવું. (નહીંતર નહીંતર કાતર અને કાનસ બંનેની નેગેટીવ અસર કસ્ટમર પર પડેલી દેખાશે.)

• “ટોટલ કેશ, નો ક્રેડિટ” માં સર્વિસ. થયેલા તમારા કામથી નીકળેલો બધો પસીનો સુકાઈ જાય એ પહેલા રોકડાં પણ હાથમાં આવી જાય એવી અકસીર વ્યવસ્થા શરૂઆતથી કરવી. ધંધો..ધંધો તરીકે જ દેખાય એ જરૂરી, નહીંતર ચેરિટેબલ સંસ્થાઓના ટેબલ પર પણ ધૂળ જામેલી રહે છે.

હવે બોલો, આટલું દિલથી કર્યું હોય….પછી માર્કેટિંગ કરવાની જરૂર પડશે ખરી?- જાવ ફતેહ કરો અને અમને સૌને ફોટો સાથે અપડેટ કરશો. થોરામાં ઘન્નું ચ !

મોરલ મદદ: જેમને નવા ટૂલ્સ લેવા હોય તો અહીંથી પણ મળી શકે છે ખરા…

વેપાર વાર્તા: તમને શું બનવું છે- બિઝનેસ માઈન્ડેડ કે સર્વિસ માઈન્ડેડ?

Rocket_Singh_-_Salesman_of_the_Year

Rocket_Singh_-_Salesman_of_the_Year

મુવી મોરલો:

“દુનિયાને જે કાંઈ કરવું હોય તે કરે હું તો પ્રમાણિકતાના ઘોડાની પૂંછ પકડી રાખીશ. પછી ભલેને લાત ખાવી પડે. પણ એકવાર જો એ ઘોડો દોસ્ત બની ગયો પછી જલસા જ જલસા.”

તમને થશે જ કે ભ’ઈ આમ તો દરેક વખતે પોસ્ટને અંતે મોરલો ખીલે છે, ને આજે પહેલા જ? તો મારા વેપારી દોસ્તો, વાત પણ એવી જ છે કે…જેમને કાયમી એમ રહેતું હોય કે ‘દિલ માંગે મોર એન્ડ મોર’ એમને માટે આ શરૂઆત છે.

‘રોકેટસિંઘ- સેલ્સમેન ઓફ ધ યર’

જેણે સેલ્સમેનશિપ (અને ઓવરઓલ માર્કેટિંગ)નો મસ્તમજાનો પાઠ ક્લાસ ભર્યા વગર સવા બે કલાકમાં ફિલ્મથી શીખવાડ્યો છે.

જો તમને રણબીર કપૂરમાં રહેલા સેલ્સમેન હરપ્રીતસિંહને…

•-> થનાર બોસને ઇન્ટરવ્યું વખતે જ ‘પેન્સિલ કેમ વેચવી’ એ જોવો હોય…

•-> સખ્ખત હરીફાઈની આ દુનિયામાં પણ સાવ હટકે રહી હરીફાઈ કરતો જોવો હોય…

•-> બિઝનેસમેન થયા વિના ધંધો કરતા જોવો હોય…

•-> કેરિયરની લાઈન પર રહી છોકરીને લાઈન માર્યા વિના પટાવતા શીખવું હોય…

•-> અને આ બધાં કરતા ‘ખોટો ઝીરો’ બનીને પણ બોસને હરાવી ‘મોટ્ટો હીરો’ થતા જોવો હોય…

તો રોકેટસિંઘનો આ ફિલ્મી ક્રેશ કોર્સ વહેલામાં વહેલી તકે કરી આવજો. નહીંતર પંદર દિવસ સુધી ન ધોવાયેલી જીન્સની પેન્ટ અને આખા બાંયવાળા ૩ શર્ટમાં જ આયખું પસાર કરવા માટે હું કોઈને ય ‘રોકટો’ નથી.

<-•-> ફિલ્મ જોયા પહેલા મારો વિચાર હતો: ‘બિઝનેસ માઈન્ડેડ બનો. સર્વિસ માઈન્ડેડ નહિ.’ પણ,

<-•-> ફિલ્મ જોયા પછી મારો નવો વિચાર છે: ‘પહેલા સર્વિસ માઈન્ડ બનો, બિઝનેસ માઈન્ડ નહિ.’

શું કામ, શાં માટે?- રે બાપલ્યા! એ જવાબ માટે તો આ ગરમાગરમ ફિલ્મ ઉતારવામાં આવી હતી.

આડી અને સટ્ટાક વાત: તમને લાગે કે તમારી સેલ્સ કેરિયર સાવ ધીમી છે તો ‘રોકેટસિંઘ’ને એન્જીન તરીકે જોડી લેજો. કે પછી સેલ્સ કેરિયર મજ્જાની ચાલે છે, તો આગળ વધવાના ચાન્સિસ લેવા માટે પહેલા દોડી જોઈ લેજો.

મને અફસોસ થાય છે કે આટલી મસ્ત મજાની ફિલ્મ મેં ‘હાડા તૈણ’ વર્ષ પછી જોઈ?- પણ જો તમે હજુયે ન જોઈ હોય તો દોઢ-ડાહ્યા થયા વિના આજે જ જોઈ આવજો. અને જોઈ લીધી હોય તો….દિમાગની ધાર કાઢવા માટે બીજું જોઈએ પણ શું?

‘પહેલો તે વહેલો વ્હાલો’ના ધોરણે!

વેપાર વ્યક્તિત્વ:| માનવતાના મંત્રનું ગ્લોબલ માર્કેટિંગ કરતી…ગાયત્રી !

Gayatri_Datar

Gayatri_Datar (C) BI

ગાયત્રી દાતાર નામે દેખાતો આ સોફ્ટ ચહેરો હાર્ડવર્ક કરવા માટે થોડાં સમય અગાઉ મીડિયાના મથાળે ચડ્યો છે.

હાલમાં સ્ટેનફોર્ડ યુનિવર્સીટીની સ્કૂલ ઓફ બિઝનેસ એન્ડ હાર્વર્ડ-કેનેડી સ્કૂલ ઓફ ગવર્નમેન્ટમાં (આપડી ભાસામાં) ધંધાની ચોપડીનું ભણે છે. ૨૭ વર્ષની આ ગાયત્રીએ ભણતરનો મંત્ર એવો ફૂંક્યો છે કે આજે કેટલાંક દેશોનાં (માનનીય) મંત્રીઓ/સરકારો તેમજ પ્રસિદ્ધ NGOs માં તે પોતાનો પગપેસારો કરી પ્રસિદ્ધિ મેળવી ચુકી છે.

૮ વર્ષથી વિશ્વના જાણીતા સરકારી અમલદારો સાથે સતત નેટવર્કિંગ કરતી ગાયત્રીનું એક મિશન છે.:

‘ગવર્નમેન્ટ અને નોન-ગવર્નમેન્ટ સંસ્થાઓને જોડી તેમાં ઉદ્ભવી શકાતા વિવિધ ઇનોવેશન્સ કરવા, જેથી નાનકડાં (પણ ચતુર લાગતા) નાગરિકોના કામોને બહાર લાવી ચમકાવી શકાય.’

(બહુ ચકળવકળ લાગે છે ને?!?!?!)….

પણ દોસ્તો, હાલમાં બિઝનેસ મેનેજમેન્ટના બીજા વર્ષમાં ભણી રહેલી આ દાતાર ગાયત્રીની પ્રોફાઈલ અને પ્રોજેક્ટ-પોર્ટફોલિયો જોયા-જાણ્યા પછી તેને મદદ કરવા કેટલીયે NGOs મદદ માટે આવી રહી છે. વળી ‘મિશન દ્વારા દુનિયાને બદલી શકે એવા સ્ટેનફોર્ડના ટોપ ૧૭ નવયુવાનો’માં તેનું પણ નામ આવી ગયું છે.

તેના વિશે કહેવાની જરૂર શું કામ પડી?

એટલા માટે કે….માર્કેટિંગ માત્ર પ્રોડક્ટ કે સેવાનું જ નથી થઇ શકતું. પણ વ્યક્તિ અને તેમાં રહેલો આઈડિયા પણ એટલો જ મહત્વનો છે. આપણી બિઝનેસ સ્કૂલ્સ અને એન્જિનીયરીંગ કોલેજમાંથી પણ એવા ક્રિયેટિવ નમૂનાંઓ ભરાઈને પડ્યા હોઈ શકે. બસ જરૂર છે, એમને પણ બહાર લાવતા રહેવાની…

મંત્ર મોરલો:

“લાઈફમાં માત્ર…મંત્રો, આયાત-શરીફ, કે સૂત્રો પઢતા રહી ‘સૂવા’ કરતા પથારી ‘તજ’વી વધુ ‘લવિંગ’ભર્યું રાખવું !