સફળતાના શિખરે પહોંચી શ્વાસ લેવાનું ઓછું કરનાર તાજું અને…થોડું માંદુ ‘એપલ’

Spoiled Apple

જે સફળતાના શિખરની ટોચ ઉપર પહોંચે છે, વધુ ભાગે દુનિયા એની ભૂલ સૌથી વધારે ધ્યાનમાં રાખે છે. લિંકન સાહેબ, બિલ ગેટ્સ બાપા, ક્લિન્ટન કાકા, અંબાણી અંકલ, સિંઘ સાહેબ કે મોદી મહારાજ…યા પછી અમે, તમે અને રતનિયો. કોઈ પણ હોય.

સાત મહિના પહેલા હજુ નવું જ લોન્ચ થયેલું આઈ-પેડ ફરીથી તેના નવા વાઘા પહેરી રી-લોન્ચ થયું છે. માર્કેટમાં તેના ફેન્સ નારાજ થયા છે એટલા માટે કે નવું વાપરીને સેટિસ્ફેક્શન મળ્યું નથી ત્યાં એને ફરીથી ઇનોવેટ કરવાની જરૂર શી હતી?

હું ‘એપલ’થી થોડો ખિન્ન થયેલો છું, પરેશાન છું. એટલા માટે કે તેની પાછલી કેટલીક ભૂલોથી તેની પ્રોડક્ટ્સ અને માર્કેટ બંનેમાં લોચાં વાગી રહ્યા છે. આ મારા એકલાનું માનવું નથી. તેનો એક આખો મોટો કબીલો પણ કણસી રહ્યો છે.

જે પ્રોડક્ટ નીકળી છે એને બરોબર વાપરવાનો સમય તો એના ગ્રાહકોને મળવો જ જોઈએ. “નહીંતર હજુ કશુક નવું આવશે ત્યારે લઈશું.” વાળો વિચાર એમને એ પ્રોડક્ટ ખરીદવા પર મજબૂર કરી દે છે. એવો વિચાર મને પણ આવે છે.

પ્રોડક્ટનું Segmentation માત્ર માર્કેટમાં જગ્યા પૂરવા માટે સીમિત નથી. એપલ જેના માટે જાણીતું છે, એવા ઇનોવેશનનું ઘણું મહત્વનું છે. જે મને જોવા મળ્યું નથી

નવા આઈપેડની કળ વાળી નથી ત્યાં ‘આઈપેડ મીની’ ઉતારી દેવામાં આવ્યું છે. વ્હાલો સ્ટિવડો હોત તો આવું કરત જ નહિ. કેમ કે તે આ મીની-બીનીના વિરુદ્ધમાં હતો. આવું એપલના ચીફ ટિમ કૂકે પણ જાહેરમાં સ્વીકાર્યું છે. એટલા માટે કે ગૂગલ, સેમસંગ અને માઈક્રોસોફ્ટ પણ આવી ગયા છે એટલે એમની સાથે ધંધાકીય ઝગડો તો ચાલુ રહેવો જ જોઈએ ને?- ધંધો કેમ ચાલશે?

સ્ટિવ જોબ્સ જીવતો ‘હોત તો’ આવું ન જ કરત એવું હું યકીન સાથે કહી શકું. એવું પણ નથી કે એની સાથે બેસીને મેં ચાહ-પાણી કર્યા છે. પણ સ્ટિવના દિમાગની ‘ચાહત’ છેલ્લાં ૮ વર્ષથી માણતો અને માનતો આવ્યો છું. (એ બધુંયે એની બાયોગ્રાફી કે ઓટો-બાયોગ્રાફી ખુલ્લે આમ લખાયું છે.).

સાલું આવું મેં પહેલી વાર જોયું કે ગામ આખું એપલને ફોલો કરતુ હોય ત્યારે એપલે આ મીની મુકીને ગામને ફોલો કર્યું છે. એપલ તેના હટકે ઇનોવેશન માટે જ જાણીતું છે. પણ આઈપેડ-મીની મૂકી તેણે કોઈ ઇનોવેશન કર્યું નથી.    

નો ચાલે એપલ…આડી ઉતરી રહેલી તારી ચાલ બદલ લ્યા. નહીંતર શિખર પર સફળતા જેટલી સુપર-સ્પિડથી મળી છે, નિષ્ફળતાની ખાઈમાં એટલો જ ઊંડી ઉતરી જઈશ…બંધુ!

અલ્યા ભ’ઈ ટિમ કૂક(ડા), અમારો વ્હાલો સ્ટિવડો જોબ્સ તેના એપલને સિઝનેબલ ઉગાડવા માટે જન્મ્યો હતો…નહિ કે રિઝનેબલ ઉજાડવા. જા ભાઈ..જા તારી રસોઈને થોડો નવેસરથી ‘ટેસ્ટ’ આપ.

અમને નવા ફ્રેશ એપલની આશા છે જ. એની પર ‘સેન્ડી’ના ફેરવતો…બાપલ્યા!   

.

એપલ સાથે જોડાયેલાં પાછલાં લેખ:

વેપારાંજલિ- ઇન્ટરનેશનલ આઈડોલ- સ્ટિવ જોબ્સને આઈ-વિદા

steve_jobs (1955-2011)

Apple.com: Steve Jobs (1955-2011)

વ્હાલા સ્ટિવ,

ગુરુને….આમ તો ‘ઈશ્વરને ઓળખાવનાર’ તરીકે દરજ્જો આપવામાં આવ્યો છે. એટલે પૂર્ણિમાના ચંદ્ર સમાન તેને માનપૂર્વક બોલાવી અમારા ભારતીયોમાં તેનો ખાસ દિવસ ઉજવાતો હોય છે. જેની તને પણ ખબર હતી. બીજા કોઈએ કીધું હશે કે નહીં એની મને ખબર નથી…પણ આજે હું એ માન-મર્યાદા તોડી બાજુ પર મૂકી તને ‘તુ’ કહી બોલાવી રહ્યો છું.

બસ…એટલા માટે કે ‘તુ’…‘.તમે’ કહેવાને લાયક નથી. જેને પોતાનું…..ખૂબ નજીકનું ગણવા લાગીએ ત્યારે સંબંધોમાં ‘આપ’ સે ‘તુમ’ અને ‘તુમ’ સે ‘તુ’ થઇ જતું હોય છે. એ રીતે તે તારા માનને તે જાતે ‘અપ’ કર્યું છે. બીજા હજારો-લાખો બિઝનેસ-ગુરુઓમાં ફકત તે આ માન હાંસિલ કર્યું છે. તને બધી ખબર છે?…શું કામ, શા માટે, કેમ?….

એ તો આજે સવારે તારા અચાનક ગમનના સમાચાર સાંભળ્યા છે ત્યારે મન ગમગીનીમાં ફેરવાઈ ગયુ છે. એપલની દુનિયાથી તુ આવ્યો…..ગયો…પાછો આવ્યો ને પછી કાયમ માટે હવે ચાલ્યો ગયો એવી રમતબાજીથી તને શું ફેર પડવાનો છે? પણ તારા ગયાની પળ પછી તુ કેટલીયે બાબતો ભરી-ભરીને આવનારી પળો ખાલી કરી ગયો છે એનું તને ભાન છે?….તારી હર અદા પર ફિદા થઇ જવાય એવા કામો કરીને તે દુનિયાને કરજદાર કરી મૂકી દીધી છે. તુ જો તો ખરા…અમારા એ કરજનું લીસ્ટ…

  • એક હિપ્પી જેવી ઝીંદગીથી શરૂઆત કરી આખરે એપલી લાઈફમાં હેપ્પીનેસનો ભંડાર ખડકી દીધો છે…એના જેવી ખુશી અમે અમારા કામોમાં, કંપનીમાં, પરિવારમાં કેવી રીતે પેદા કરી શકીશું?….
  • તારા અસલ મા-બાપ વિશે તને ભલે ખબર હોય કે ન હોય તે છતાં તારી ‘બાયોલોજીકલ’ મા પ્રત્યે સદભાવ રાખી એક હટકેલ છોકરા તરીકે પણ તે તારી પ્રગતિ ચાલુ રાખી…તેવો કયો ‘ભાઉ’ અમને શીખવી શકશે?
  • બીજા શું કરે છે..એની પંચાતમાં પડ્યા વગર ‘મને શું કરવું છે?’ એવો સુપર સ્વાર્થ રાખી પછી બીજા માટે તે પેશનની પંચાયતો સ્થાપી દીધી છે એવું અમે કેમ કરી શકીશું?
  • ઉછીના પૈસા લઇ આવી, તારા હમનામી સ્ટિવ વોઝનીયાકને ભાઈ કરતા પણ વધારે દરજ્જો આપી તારા એપલના ઝાડને ગેરેજમાંથી કઈ રીતે બહાર ફેલાવી લવાય એ માટેનું અમુલ્ય સિક્રેટ તો તે હજુયે સુધી કોઈને ક્યાં કીધું છે…આવું કેમ કરી ગયો રે તુ?
  • ઝેરોક્સ વાળો તો ન વાપરી શક્યો એટલે ૧૯૮૧માં તેની પાસેથી એ ઈલેક્ટ્રોનિક ‘ઉંદરડા’ ને ખરીદી તારી દીકરી લિસાને ભેંટ આપ્યુ. ને પછી તેને તારા જ ડીઝાઈન કરેલા સાવ અલગ ‘મેકેન્ટોશ-કોમ્પ્યુટર’ સાથે જોડી આખરે ‘માઈટી માઉસ’ નામ આપી તેને જીવતદાન આપી ગયો. તને આવું કઈ રીતે સુઝ્યું લ્યા!!?!
  • અરે! બાપ…તારી હઠ તો જો…તને આ માઉસની માયા તો એવી લાગી ગઈ કે તારી જ ફિલ્મ કંપની ‘પિક્સાર’ને તે ૧૯૮૬માં ડિઝની સાથે લગ્ન કરાવી દીધા?…. જેથી કરી એના મિકીને પણ તુ તારો માની શકે!!!…..યાર…આવું માંગણું તને મળ્યુ કઈ રીતે એ તો સમજાવી ગયો હોત!….
  • ચલ એ દુશ્મનોની ચાલ તો સમજ્યા…જ્યારે માઈક્રોસોફ્ટે તારો આખે-આખો સોફ્ટવેર ચોર્યો, આઈ.બી.એમે તારી ટેકનોલોજી ચોરી, અલ્યા ભાઈ…તારા જ ચેરમેને તને તારી જ કંપનીમાંથી તગેડી મુક્યો ને તુ ચુપચાપ સાંભળતો રહ્યો?- આવી પાયમાલી આવ્યા પછી પણ આ બધાની સાથે સુપર-સોફેસ્ટિકેટેડ વર્તી આઈ-બૂક, આઈ-મેક, આઈ-પોડ, આઈ-ટ્યુન, આઈ-ફોન, આઈ-પેડ- જેવી જૂની જ વસ્તુઓ ને સાવ જ નવું સ્વરૂપ આપી છેલ્લે આઈ-ક્લાઉડમાં નાખી બધાંને છોડી આવ્યો?…પ્લિઝ સ્ટિવ….આવા આઈ-ડિયાઝ તને આવ્યા કઈ રીતે?- આઈ-મીન અમને જણાવ્યું તો હોત…

અલ્યા એય વ્હાલા સ્ટિવડા….દુનિયાભરના છોકરાંવ- છોડીયુંને…

‘સપના જુવો’, ‘કાંઈક ગાંડા કરો’, ખોટી હડીયાપાટી બાજુ પર મૂકી સાચી મજૂરી કરો, ઉંધુ ઘાલી કામ કરવાને બદલે ઉંધુ વિચારી સીધો જવાબ લાવો’ જેવા આઈ-ડિયાલિસ્ટીક ક્વોટ્સ બધાંને આપી દે એમ ના ચાલે….
અમને એ હાટુ એવું કરવાની તાકત વારુ ‘ઇન્જીસન’ આલી ગ્યો હોત તો તારા ફાધરનું શું જાત?!?!?!-

તારી આખી સફળતામાં તુ “ભારતીય ધ્યાન-યોગાસન, કેલિગ્રાફી-કળા, એન્જિનીયરીંગનું પ્રેક્ટિકલ જ્ઞાન જેવા ફેક્ટર્સનું અમૂલ્ય યોગદાન”  કહી છૂટી જાય તો શું અમે એનાથી અંજાઈ જઈશું?-

ના…ના..ના…તારી અવિરત દોડના પ્રભાવથી અમે તો હજુયે સંતોષાયા નોહતા ને દશેરા ને દહાડે તારો જ ઘોડો પાણીમાં….

સ્ટિવ, અમને તારા જેવા માસ્તરની જરૂર નથી….પણ ‘તારા’માં રહેલી ‘માસ્ટર-ચમક’ની વધારે જરૂર છે.

બોલ હવે….‘જોબ્સ’ની તકોથી ભરપૂર આ દુનિયામાં તારું કરજ અમને ક્યાં સુધી ચૂકવવાનું છે?

કેટલાંય નામી-અનામી દોસ્તો અને દોસ્તાનીઓ સાથે જ્ઞાન માટે રોજેરોજ…ચમકવા મથતો તારો…..

મુર્તઝા પટેલ.

સર‘પંચ’

તમારી ‘ચાહત’ની ફરિયાદ કે ફરી ફરી યાદ? – સ્વિટ શ્રધાંજલી તે આનું નામ…